“transport tizimlari va inshoatlari” kafedrasi “Qurilish materiallari va buyumlari”

Korroziya turlari.
 
Metallar korroziyasi ishlatilish muhitiga qarab kimyoviy yoki 
elektrkimyoviy turlarga bo‘linadi.
Kimyoviy korroziya.
Kimyoviy korroziya elektrolit bo‘lmagan organik quruq 
gazlar va suyuqliklarning metallarga ta’siri natijasida vujudga keladi. Kimyoviy 
korroziyaning bu turida metall yuzasi yuqori haroratda oksidlanadi. Bu turdagi korroziya 
kam uchraydi.
Elektrkimyoviy korroziya.
Metallarga elektrolitlar-kislota, ishqor va tuzlarning 
eritmalari ta’sirida elektrokimyoviy korroziya vujudga keladi. Bu agressiv muhitlarda 
metall korroziyasiga metall ionlarining eritmaga asta-sekin o‘tib yemirilishi sabab bo‘ladi.
Turli metallar kontaktlashganda galvanik tok o‘tishi tufayli ular elektrkimyoviy 
korroziyaga uchrashi mumkin. Metallar strukturasi bir jinsli bo‘lmagani uchun 
mikrokorroziya vujudga kelishi va asta-sekin kristallararo korroziyaga aylanishi mumkin.
Elektrokimyoviy korroziya atmosfera suvlari, yer osti suvlari va nam tuproqda, 
shuningdek daydi toklar ta’sirida hosil bo‘lishi mumkin. Bino va inshootlarning ochiq 
havoda ishlaydigan qismlari yog‘in-sochin ta’sirida korroziyalanadi. Atmosferadagi suv 
havo aralashmasi tarkibidagi karbonat angidridi va oltingugurt po‘latni korroziyaga 
uchratadigan elektrolit hosil qiladi. Bunda po‘lat korroziya muhitining konsentratsiyasiga 
qarab tez yoki asta-sekin yemirilishi mumkin.
Yer osti metall konstruksiyalari, quvurlar daydi toklar ta’sirida elektrokimyoviy 
korroziyaga uchraydi. Daydi toklar yer osti kabellari, tramvay va elektropoezd temir yo‘l 
izlari, elektr podstansiyalariga yaqin yerlarda hosil bo‘ladi.
5.
 
Metallni korroziyadan himoyalash 
Metallarni korroziyadan lok-bo‘yoq, metall va nometall qoplamalar vositasida 

---

hamda metall tarkibiga legirlovchi elementlar kiritib himoyalash mumkin.