Tovar-pul munosabatlari rivojlanishi bozor iqtisodiyoti shakllanishi va amal qilishining asosidir

---

4-mavzu. TOVAR-PUL MUNOSABATLARI RIVOJLANISHI BOZOR IQTISODIYOTI 

SHAKLLANISHI VA AMAL QILISHINING ASOSIDIR 

 

Reja 

 

1. Natural ishlab chiqarishdan tovar ishlab chiqarishga oʻtish va uning rivojlanishi. 

2.  Tovar  va  uning  xususiyatlari.  Tovar  ishlab  chiqarishga  sarflangan  mehnatning 

harakteri. 

3. Qiymatning mehnat nazariyasi va qoʻshilgan miqdor nafliligi nazariyalari. 

4. Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari. 

5. Oʻzbekistonda milliy valyuta pul - soʻmning muomalaga kiritilishi va uni 2003-yil 

15-oktyabrdan joriy xalqaro operatsiyalar boʻyicha erkin almashtirishini yoʻlga qoʻyilishi. 

  

1. Natural ishlab chiqarishdan tovar ishlab chiqarishga oʻtish va uning rivojlanishi. 

 

Kishilik  jamiyatining  rivojlanishida  ijtimoiy  xoʻjalikni  tashkil  etishning  ikkita  umumiy 

iqtisodiy  shakli  ajralib  turadi.  Umumiy  iqtisodiy  shakllarning  tarixan  birinchisi  natural  ishlab 

chiqarish  hisoblanadi.  Ijtimoiy  xoʻjalikning  bu  shaklida  yaratilgan  mahsulotlar  ishlab 

chiqaruvchining oʻz ehtiyojlarini qondirish uchun, xoʻjalik ichki ehtiyojlari uchun moʻljallangan. 

Demak,  oʻz  ehtiyojlarini  qondirish  uchun  ishlab  chiqarish  –  natural  ishlab  chiqarish,  bunday 

ishlab chiqarishga asoslangan xoʻjalik esa – natural xoʻjalik deb ataladi.   

Kishilik jamiyati taraqqiyotining yuksalib borishi bilan, natural ishlab chiqarish miqyoslari 

qisqarib, oʻz oʻrnini tovar ishlab chiqarishga boʻshatib beradi. 

Mahsulot  va  xizmatlarni oʻz  ehtiyojini  qondirish  uchun  emas,  balki  bozorda  ayirboshlash 

uchun ishlab chiqarish tovar ishlab chiqarish, bunday ishlab chiqarishga asoslangan xoʻjalik esa