Toshkent turizm va biznes kolleji

«BARCHINOY TOSHKENT» MCHJ ning buxgalteriya balansini aktiv moddalarining Tahlili

T/r	Ko`rsatkichlar	Hisobot davri boshiga	Hisobot davri oxiriga	O`zgarishi
				so’mma	%
	1.Uzoq muddatli aktivlar
	Asosiy vositalar
1	Boshlang`ich qiymati	100.0	100.0	0	0
2	Eskirish so’mmasi	40.00	45.00	5.00	112.5
3	Qoldiq (balans)qiymati	60.00	55.00	-5.00	91.67
4	I bo`lim b o`yicha jami	60.00	55.00	-5.00	91.67
	II. Joriy aktivlar
5	Tovar-moddiy zaxiralari jami	13996.10	17964.46	3968.36	128.35
6	Ishlab chiqarish zaxiralari	13996.10	17964.46	3968.36	128.35
7	Debitorlar, jami	20700.00	18500.00	-2200	89.37
8	Mol yetkazib beruvchiar va pudratchilarga berilgan bonaklar	20700.00	18500.00	-2200	89.37
9	Pul mablag`lari jami	18269.90	13735.54	-4534.36	75.18
10	Hisob-kitob schotidagi pul mablag`lari	18269.90	13735.54	-4534.36	75.18
11	II bo`lim b o`yicha jami	52966.00	50200.00	-2796.00	94.78
12	Balans aktivi bo`yicha jami	53026.00	50255.00	-2771.00	94.77

Ushbu jadvaldan xulosa qilib shuni aytish mumkinki, «BARCHINOY TOSHKENT» mas`uliyati cheklangan jamiyati 2020-yil 2-chorak yakuni buxgalteriya balansi aktiv moddalar bo`yicha uzoq muddatli aktivlarda asosiy vositalar I bo`lim bo`yicha jami o`zgarish so’mmasi -5.00, va foiz o`zgarishi 91.67 % ni tashqil qilgan Joriy aktivlarda esa II bo`lim bo`yicha jami o`zgarish so’mmasi -2796.00 , va foiz o`zgarishi 94.78 % ni tashqil qilgan. Balans aktivi bo`yicha jami -2771.00, va 94.77 % ga o`zgargan .

“Barchinoy Toshkent” MCHJ ning buxgalteriya balansini passiv moddalarining tahlili

T/r	Ko`rsatkichlar	Hisobot davri boshiga	Hisobot davri oxiriga	O`zgarishi
				so’mma	%
	I.O`z mablag`lari manbalari
1	Ustav kapitali	3500.00	3500.00	0.00	0.00
2	Taqsimlanmagan foyda(qoplanmagan zarar)	45574.10	46040.00	465.90	101.02
3	I bo`lim bo`yicha jami	49074.10	49540.00	465.90	100.95
	II.Majburiyatlar
4	Joriy majburiyatlar, jami	3951.90	715.00	-3236.90	18.09
5	Shu jumladan: Joriy kreditorlik qarzlari	3951.90	715.00	-3236.90	18.09
6	Byudjetga to`lovlar bo`yicha qarz	1319.90	715.00	-604.90	54.17
7	Sug`urtalar bo`yicha qarz	705.00	620.00	-85.00	87.94
8	Maqsadli davlat jamg`armalariga to`lovlar bo`yicha qarz	376.00	252.00	-124.00	67.02
9	Mehnatga haq to`lash bo`yicha qarz	1551.00	1230.00	-321.00	79.30
10	II bo`limb o`yicha jami:	3951.90	715.00	-3236.90	18.09
11	Balans passivi boyicha jami	53026.00	50255.00	2771.00	94.77

Ushbu jadvaldan xulosa qilib shuni aytish mumkinki, “Barchinoy toshkent ”mas`uliyati cheklangan jamiyati 2020-yil 2-chorak yakuni buxgalteriya balansi passiv moddalar bo`yicha o`z mablag`lari manbalari I bo`lim bo`yicha jami o`zgarish so’mmasi 465.90, va foiz o`zgarishi 100.95 % ni tashqil qilgan.

Majburiyatlarda esa II bo`lim bo`yicha jami o`zgarish so’mmasi -3236.90 , va foiz o`zgarishi 18.09 % ni tashqil qilgan. Balans aktivi bo`yicha jami -771.00, va 98.55 % ga o`zgargan .


2.2«Barchinoy toshkent”mchj ning 2020 yildagi Moliyaviy natijasi tahlili

Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir xo‘jalik yurituvchi sub’ektning oldiga qo‘ygan asosiy maqsadi bu foyda olishdir. Foyda ijtimoiy ishlab chiqarishni hamma boskichlarining iqtisodiy kategoriyasidir. Foyda iqtisodiy kategoriya va moliyaviy yakun sifatida o‘zining eng yo’qori ahamiyatiga bozor munosabatlari, bozor iqtisodiyoti davrida ko‘tariladi. Foydani barpo etish, uni realizatsiya kilish bu kengaytirilgan qayta ishlab chiqarishni, qiymat konunini va xo‘jalik yuritish usuli sifatida foydalanadigan xo‘jalik hisobining ob’ektiv talabidir.

Kengaytirilgan qayta ishlab chiqarish ishlab chiqarishning doimo kengayishinini, uning texnikaviy darajasini muntazam ko‘tarib turishni talab etadi. Buning uchun ishlab chiqarishda hamma vakt foydaga erishilishi, realizatsiya kilinishi va undan ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun foydalanish lozim.
Foyda (daromad) iqtisodiy harakatning zaruriy sharti maqsadi sifatida qaraladi. Jaxon amaliyotida foyda deyilganda ko‘pincha biznes samaradorligining tadbir vositasi sifatida qaraladi. Foyda bu daromadlar va harajatlar farqlanishidagi yuqori o‘zgaruvchanlikdir. Ular orasidagi quyi o‘zgaruvchanlik esa zararni ifodalaydi.
Daromadlar va harajatlar moliyaviy natijlarni harakterlovchi foydani o‘lchashga daxldor bo‘lgan elementlar hisoblanadi. Daromadlar va harajatlarni, yani foydani aniqlash va o‘lchash - korxona o‘z moliyaviy hisobotini tayyorlashda foydalaniladigan kapital konsepsiyasi hamda kapitalning saqlanishiga bog‘liq bo‘ladi.
Daromadlar va harajatalar elementlari qo’yidagicha aniqlanadi.
Daromadlar - bu hisobot davrida iqtisodiy foydaning aktivlarning oqimi yoki ko‘payishi shaklida o’sishi yoki passivlarning qatnashchilarning kapitaldagi omonatlaridan farq etuvchi o‘sishiga olib keluvchi kamayishidir.
Harajatlar – hisobot davrida iqtisodiy foydaning aktivlarning chikib ketishi yoki ulardan foydalanish shaklida kamayishi, shuningdek , qatnashchilar o‘rtasida kapitalning kamayishiga olib keluvchi majburiyatlarning yuzaga kelishidir.
Daromad va harajatlarni aniqlash ularning asosiy xususiyatlarini belgimlaydi, ammo ularni moliyaviy natijalar hisobotida aks ettirishda talab kilinadigan mezonlarni aniqlashni maqsad kilib kuymaydi.
Moliyaviy natijalar tahlilida daromad va harajatlarning o‘zaro farqlanishidagi xolatga baxo beriladi. Moliyaviy natijalar foyda va zararlarning shakllanish qatorlari bo’yicha o‘zgarishlari o‘rganiladi. Foyda va zararlarning omilli tahlili olib boriladi. Korxonada moliyaviy natijaviylikni yaxshilash yuzasidan ichki imkoniyatlarning mavjudligi va ularni yo‘lga ko‘yishning chora va tadbirlari belgilanadi. Korxonaning foydalilik darajaasini harakterlovchi rentabellik ko‘rsatkichi va uning omilli tahlili o‘tkaziladi.
Tahlil moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobotni o’qish, vertikal tahlil, gorizontal tahlil, trendli tahlil va ko‘rsatkichlarni aniqlash usullarida olib boriladi. Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotni ukishda uning satrlar bo’yicha kursatkichlar tartiblanishiga, moliyaviy natijaviylikni harakterlovchi umumiy qatorlarning qiymat ifodasi, hisobot davri va o‘tgan yilning shu davri bo‘yicha ma’lumotlarga umumiy izox beriladi.
Vertikal Tahlilda moliyaviy natijalarning shakllanishini bir qatorli va ko‘p qatorli usullarida uzaro farqlanishlarga va nisbiy o‘zgarishlar baxo beriladi.
Gorizontal Tahlilida esa moliyaviy natijalarning bo‘ylamasiga tarkiblanishi va ularning o‘zgarishlari o‘rganiladi.
Asosli g‘ki trend Tahlilida moliyaviy natijalar va ularning yillar bo‘yicha o‘zgarishi, dinamikasi yoki asos yiliga nisbatan o‘zgarishlariga baxo beriladi.
Moliyaviy natijalar Tahlilida ko‘llaniladigan asosiy ko‘rsatkichlar qatoriga esa korxona foydaliligi yoki natijaviyligi ko‘rsatkichlari, bozor aktivligi ko‘rsatkichlari kiritiladi. Korxona foydaligini harakterlovchi asosiy ko‘rsatkichlar sifatida rentabellik ko‘rsatkichlari olinadi. Bozor aktivligi ko‘rsatkichlariga aksiyalar, kimmatli kag‘ozlarning foydalilik darajasini harakterlovchi ko‘rsatkichlar kiritiladi. Ular qatoriga bitta aksiyaga tug‘ri keladigan hisob foydasi (soliq to‘loviga qadar bo’lgan foyda), bitta aksiya tug‘ri keladigan sof foyda, bitta aksiyaga tug‘ri keladigan dividend so’mmasi, aksiyaning baxosi va foydasi orasidagi nisbat koeffitsentlari kiradi.
Moliyaviy natijalar Tahlil tashqi va ichki sub’ektlar tamonidan olib boriladi. Ichki sub’ektlar tamonidan olib boriladigan Tahlil ichki moliyaviy Tahlil qatoriga kiritilib fakat shu korxonaning xodimlari tomonidan olib boriladi.
Moliyaviy hisobotning betarafligi shundaki, undan ham ichki ham tashqi axborot foydalanuvchilarning manfaatlari mujassamlashgan. Ichki moliyaviy Tahlilda korxonada ko‘proq moliyaviy natijalarni yuzaga chikish urni, shakli bo’yicha o‘zgarishlariga ahamiyat beriladi. Ya’ni, ularning analitik qatoriga ko‘prok ahamiyat beriladi.
Tashqi Tahlil sub’ektlariga esa soliq organlari, bank tashkilotlari, aksionerlar, mulk egalari, investorlar, shuningdek, korxona faoliyati bilan bilvosita qiziquvchi uchinchi shaxslar, erkin soxibkorlar kirishi mumkin.
Ularni ko‘proq korxonaning foydalilik darajasi va uning yillar bo’yicha o’zgarishlari qiziqtiradi. Agar aksiya egasi bo‘ladigan bo‘lsa, sof foyda va dividend to‘loviga tortiladigan foyda so’mmasi, soliq idorasini soliq to‘loviga qadar bo‘lgan foyda va unga qayta kushiladigan harajat moddalari, qarshi tomon, haridor va buyurtmachilar og‘zaki sheriklarni korxonaning yil yakuni bo‘yicha iqtisodiy foydasi va x.k.