Тошкент “транспорт ва логистика: республика транспорт-транзит салоҳиятини ривожлантиришда рақамлитехнологиялар”

Литература: 
 
1. Обращение Президента Республики Узбекистан Ш.М. 
Мирзиѐева к Олий Мажлису Республики Узбекистан, посвященное 
итогам социально-экономического развития страны в 2019 году и 
важнейшим приоритетам углубления экономических реформ в 2020 
году // 26 январь 2020 


 Н.Шаназарова ТДТУ 
Катта ўқитувчи 
 
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ТАШҚИ ИҚТИСОДИЙ 
ФАОЛИЯТНИ ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАР ЁРДАМИДА 
РИВОЖЛАНТИРИШ МАСАЛАЛАРИ 
 
 Аннотация: Миллий иқтисодиётимизни ривожланишида 
хорижий инвестицияларнинг роли шунинг билан бирга ташқи 
иқтисодий фаолиятни хорижий инвестициялар ёрдамида ривож-
лантириш масалалари кўрилган. 
Калит сўзлар
: 
ташки савдо, ташқи иқтисодий фаолият, халқаро 
савдо, хизматлар экспорти, ташқи савдо айланмаси
,
 капитал экспорти. 
 
Бугунги кунда Ўзбекистон жаҳон ҳамжамиятида ўзининг мус-
тақил овозига эга бўлган давлат даражасига кўтарилди ва нуфузли 
халқаро ташкилотларга аъзо бўлди. Дунёдаги саноати ривожланган 
етакчи мамлакатлар билан сиёсий-дипломатик, савдо-иқтисодий ва 
маданий алоқалар ўрнатмоқда. Икки ва кўп томонлама манфаатли 
алоқалар тобора ривожланиб бормоқда. 
Шундай шароитда мамлакатнинг ташқи иқтисодий имкония-
тида табиий ресурсларнинг мавжудлиги, ишлаб чиқариш ва илмий-
техник имкониятларнинг барпо этилиши, инфратузилма, ижтимоий 
соҳа, маҳсулот ва хизматларнинг мамлакат ташқарисига экспорт 
қилиниши ёки чет эл фуқароларига, корхона ва ташкилотларига, шу 
жумладан республикадаги хорижий корхоналар ва қўшма кор-
хоналарга сотилиши билан аниқланади. 

---

232 
Ўзбекистон Республикасида Марказий Осиё давлатлари би-
лан кўп томонлама алоқаларни ривожлантиришга катта эътибор
берилмоқда. Республикамизнинг Яқин Шарқ ва Жанубий-Шарқий
Осиёдаги ривожланаётган мамлакатларга яқинлиги, чегарадош-
лиги, Европа ва Осиё мамлакатлари савдо йўлида жойлашганли-
ги ташқи иқтисодий фаолиятнинг ривожига ижобий таъсир кўр-
сатмоқда. Марказий Осиё даввлатари билан иқтисодий алоқалар 
яхшиланмоқда ва минтақада янги мухит вужудга келди. 2017-2021 
йй.натижалари шуни курсатдики, хар бир қўшни давлат билан
ташқи савдо айланмаси камида 2 баровар ошириш имкониятларига 
эга. Инвестициялар ва Ташқи савдо вазирлиги алохида ташкил 
қилинди. Ҳозирги кунда республикамизда импортнинг ўрнини
қоплаш ва экспортга йўналтирилган ишлаб чиқаришни қўллаб – 
қувватлаш дастури амалга оширилмоқда. Ташқи иқтисодий фао-
лиятни янада эркинлаштириш учун хорижий сармояларни усту-
вор йўналишларга жадалроқ жалб қилишга, уларга кафолат ва
имтиёзлар беришга, лицензиялар, “ноу хау”лар сотиб олишга,
валюта тушумларини кадрларни тайёрлашга сарфлашда эркин-
ликлар беришга қаратилган изчил сиёсат олиб борилмоқда. Бу-
нинг учун субъектларни замонавий илғор технология, энг янги
ускуналар, айниқса кичик ва ўрта субъектлар учун мўлжаллан-
ган ихчам ускуналар билан жиҳозлаш талаб қилинади. Ўзбекис-
тонда экспорт фаолиятини қўллаб-қувватлаш мақсадида имтиёзлар
берилган бўлиб, уларнинг айримлари қуйдагилардан иборат: 
•
субъект ўзи ишлаб чиқарган маҳсулотни эркин алмашти-
риладиган валютага сотадиган бўлса, унга аккредитивсиз экспорт
қилиш ҳуқуқи берилади; 
•
товар экспорти ички бозор баҳосидан паст баҳода амал-
га оширилганда солиққа тортиш ҳақиқатда сотиладиган баҳо
бўйича амалга оширилади;
•
20 дан зиед Эркин иқтисодий худудларда экспортчиларга 
алохида имкониятлар ва имтиёзлар бериляпти.
•
Экспорт даромадини давлатга сотишдан озод қилинган
•
экспортга чиқарилаётган товарларнинг ҳажми умумий со-
тиш ҳажмининг 30 фоизини ёки ундан ортиғини ташкил қилса,
даромад солиғининг миқдори икки мартагача қисқартирилади; 

---

233 
•
мулкчилик шаклидан қатъий назар, барча ишлаб чиқариш
субъектлари чет давлатларда ўзларининг уйларини, ваколатхона-
ларини очишлари мумкин. Шу билан бирга, уларга консигнация
шартлари асосида товар етказиб беришларига рухсат берилади. 
Ҳозирги жаҳон ривожининг хусусиятли белгиси ташқи иқти-
содий алоқаларнинг, аввало, ташқи савдонинг тез ўсиши ҳисобла-
нади. Ташқи савдо халқаро ҳамкорликнинг ишлаб чиқариш, илмий-
техника ва бошқа шакллари (кадрларни тайёрлаш, туризм ва ҳ.к.) 
билан бир қатордаги халқаро иқтисодий муносабатларнинг муҳим 
шакли ҳисобланади. Барча мамлакатлар ташқи савдоси мажмуи 
халқаро савдони ташкил этади.