Тошкент тўҚимачилик ва енгил саноат институти ттеси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш тармоқ маркази

Толали қатламнинг кўрсаткичлари. Пахтани титиб-тозалаб, ундан юқори сифатли толали қатлам олиш ва толали қатламнинг чиқишини кўпайтириш, нотекисликни камайтириш, шу билан бирга, чиқиндиларни камайтириш муҳим вазифалардан ҳисобланади. Аммо пахтани титиб-тозалашда анча нобудгарчиликка хам йўл қўйилади. Масалан, пахтани титиш ва тозалаш машиналарида ишлашда ундан 2-4% гача чиқинди ажралади; улар таркибида унча ёпишқоқ бўлмаган хас-чўплар, пахта толаларининг нуқсонлари ва калта толаларнинг бир қисми бўлади. Бу чиқиндилар фабрикадаги чиқиндиларни қайта ишлаш цехида қайта ишланади. Аммо титиб-тозаланган пахтада, яъни толали қатламда барибир бироз хас-чўп ва нуқсонлар қолади, бўлар фақат тараш машинасида ажралиши мумкин.
Ишлаб чиқариладиган толали қатламнинг йўғонлиги одатда 400-312,5 ктекс бўлади. Толали қатламнинг кўрсаткичларига асосан биртекислик ва тоза бўлиши киради. Ҳафтада бир марта толали қатламнинг сифати лабораторияда текширилади.


Хулоса
Пахта тўғри танланса, сараланма тўғри тузилса, машиналарнинг холати яхши бўлса, пахта яхши титилиб-тозаланади, ундан сифатли толали қатлам олинади, ундаги нуқсонлар минимал бўлади. Шу билан бирга титиш-тозалаш бўлимида температура ва намлик нормал бўлиши талаб этилади.
УТТАда тозалаш жараёни уч босқичда амалга оширилиши натижасида толали маҳсулотнинг шикастланиши ва узун толаларнинг нуқсонларга қўшилиб чиқиб кетиши сезиларли даражада камайтирилган.
Агрегатнинг таркиби, гарнитуралар, ишчи органлар сони, толали маҳсулотдаги чиқиндилар миқдорига ва йигирилаётган ип ассортиментига қараб ўзгартирилиши мумкин. Агрегат машиналари пневмотрубалар ёрдамида ўзаро бириктирилган. Пневмотрубалар асосий ва ёрдамчи ҳолатда ўрнатилган бўлиб, тизимдаги машинани технологик жараёндан чиқариб қўйиш имконини беради.
Асосий тозалашдан сўнг аэродинамик тозалагичларнинг ишлатилиши толаларни нафақат шикастланиши, балки чигалланишини ҳам камайтиради.
УТТА машиналарининг параметрлари компьютер ёрдамида бошқарилади ва шайланади. Агрегат одатда чиқиндиларни ажратиб олувчи ва чангсизлантирувчи тизим билан биргаликда ишлатилади.