SHifokor so‘zining "I" xarfi - ilmli, ixlosli, irodali, xar ishda ilgor insonparvar, intizomli, iktidorli bulishni bildiradi. SHifokor shu xislatlarni o‘zida mujasamlashtirgan bulishi kerak. U institutda olgan bilimini uni bitirgandan sung xam doimo to‘ldirib borishi kerak. Xisob-kitoblarga kura, insonlar urtasida uchraydigan kasalliklarning soni un mingdan, xastalik belgilari esa yuz mingdan ziyod ekan. Bundan tashkari xar yili dunyoda kasalliklarga karshi minglab yangi d ori l ar ishpab chikariladi. Bularni shifokorlik paytida turli adabiyotlar, jurnallar va ayrim boshka manbaalardan foydalangan xolda urganib borishi kerak.
Mashxur klinitsist va olim, akademik V.X.Vasilenko yosh shifokorlarga karata: "SHifokor odobligining asosi- chukur bilimdir. U boshka xar kanday mutaxassisdan farkli ularok, o‘z soxasining eng sunggi yutuklaridan xabardor bulishi zarurdir. Masalan, yakindagina adabiyotda bayon etilgan kasalliknnig kechish xususiyatlari, yangi diagnostik usullari, yangi dori-darmonlaridan bexabar kolish- bemor sog‘ligi uchun jiddiy ta’sir etuvchi salbiy okibatlariga olib kelishi mumkin. Bizning ishimizda loqaydlikka yo‘l qo‘yib bulmaydi. Bemorni xafa kilish, yosh bolani xafa kilish bilan teng” deydi.
Mashxur tibbiyot tarixchisi M.K.Ko‘zmin o‘zining 1978 yilda chop etgan "Tibbiyot tarixi" kitobida talabalarning "Vrach qanday bulishi kerak", degan savoliga bergan bir nechta javoblarini keltiradi. Jumladan, bir talaba: "O‘z kasbini xakikatdan sevadigan, odamlarga mexr-muxabbat qo‘ygan, xar doim ularni xursand va quvnab turishlarini istagan bilimli kishilargina vrachlik faoliyatini tanlaydilar", degan bulsa, boshka bir talaba: "Bilimli insonlargina shifokor bulishga xakli", degan ekan.
SHifokor deontologiyasi vrachdan bilimdonlikni talab kiladi. SHifokor bilimsiz bo‘lishga xaqqi yo‘q. Bilmaslik ayb emas, bilishni istamaslik aybdir.Savodsiz, bilimsiz shifokorni Alisher Navoiy jalloddan xam battar xisoblaydi.CHunki, jallod gunoxkorni o‘ldiradi, savodsiz shifokor esa o‘z xatti-xarakati bilan begunox insonni o‘ldiradi.
O‘rta asr SHark tibbiyotining ko‘zga kuringan vakilaridan Abu Bakr Ar-Roziyning ta’kidlashicha, shifokor davolash bilan band bulib kolmasdan, tibbiyotga oid adabiyotlarni xam ukib borishi kerak. U: "Minglab shifokorlar, extimol, ming yildirki tibbiyotni takomillashtirish ustida mexnat kilib kelganlar. SHuning uchun xam, ularning asarlarini ukib, mazmuniga tushunib etishga intilgan kishi, ming yil davomida bemorlarni davolab kelgandan kura, o‘zining ozgina umri davomida ko‘proq narsani kashf etadi", deydi. Buyuk xakim fakat o‘qish emas, balki o‘qilgan narsani mushoxada kilish, tankidiy baxo berish, bular natijasida yigilgan bilim, tajribadan bemorlarni davolashda foydalanish kerakligini xam ta’kidlaydi.
Xakikiy, o‘z kasbini sevgan shifokor xar bir ishni ixlos bilan boshlab, iroda bilan oxiriga etkazadi, Maksim Gorkiy: "Iroda barcha dori-darmonlardan kura ko‘proq naf beradi", degan ekan. Demak, bilimli shifokorgina el xurmatiga sazovor bo‘la oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |