Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

10-15 km gacha
, ichkari tomon 
sarhadi 
6-10 km gacha
; vzvod tarkibidagi qo„riqlash zastavasiniki esa - front 
bo„ylab 
5-7 km gacha
, ichkari tomon sarhadi 
3-5 km gachani
tashkil etishi 
mumkin.

---

191 
Kuchaytirilgan jangovar guruh tarkibidagi qo„riqlash zastavasi mas'uliyatiga 
biriktirilgan zonaning o„lchamlari front bo„ylab 
2,5 km gacha
, ichkari tomon 
sarhadi esa 
1,5-2 km gacha
tashkil etadi. 
Davlat chegarasini qo„riqlashni kuchaytirish mobaynida tahdid solayotgan 
yo„nalishlarni himoyalash marrasida qo„riqlash zastavalari (otryadlari), qoidaga 
ko„ra, chegara postlari joylashgan (doimiy joylashgan) joylarda ularni mas'uliyat 
chiziqlarining oraliqlari va ular kesishgan joylarda, shuningdek, chegara 
postlarining qanoti va front ortiga dushmanning zarba berishi va aylanib 
o„tishining oldini olish maqsadida ularning bevosita jangovar tartiblari ortida 
chiqarilishi mumkin.
Davlat chegarasidan tahdid solayotgan yo„nalishlarni himoyalash 
marrasigacha bo„lgan uzoqlik 
3 km gacha
bo„lishi mumkin.
Ichki nizo hududi mintaqasini izolyasiyalash vaqtida qo„riqlash zastavalari 
(otryadlari) hududning chegaralarini qo„riqlash (izolyasiyaning ichki halqasidagi) 
va ularning qurshovni yorib chiqib boshqa hududlarga o„tib ketishining oldini olish 
maqsadida dushmanni ehtimoliy harakatlarining asosiy yo„nalishlarini himoya 
qilish (izolyasiyaning tashqi halqasidagi) marralariga chiqarilishi mumkin.
O„ta muhim ahamiyatga ega va toifalangan ob'ektlarni qo„riqlash va 
mudofaa qilishni tashkillashtirish mobaynida qo„riqlash zastavalari (kuchaytirilgan 
qorovullar), qoidaga ko„ra, ushbu ob'ektlarning perimetri bo„ylab qo„yilishi 
(xizmatni o„tashga jalb etilishi) mumkin.
Jangovar xizmatni o„tash uchun zastavalarga tarkibi jangovar guruhdagi har 
bir kichik guruhning pozitsiyalarida bittadan kuzatuvchi va ikki kishilik patruldan 
iborat bo„lgan sutkalik naryad tayinlanadi. Dushmanni o„z vaqtida fosh qilib, u 
haqida xabar berish uchun maxfiy yo„llarda xufiya naryadlar yoki qo„riqlash 
postlari qo„yilishi mumkin. Ushbu postlarga olib chiquvchi yo„nalishlar shaxsiy 
tarkibning xavfsizligi, o„t ochish amalini olib borishning qulayligi va qo„riqlash 
zastavasiga o„t ochib madad berishni ta‟minlaydigan panagohlar bilan jihozlanadi. 
Kuzatuvchi, xufiya naryad va patrullar bir-biri bilan doimiy ravishda vizual 
aloqani, tunda va ko„rish chegaralangan sharoitlarda esa radioaloqani ushlab turishi 

---

192 
kerak. Tunda va kunduzgi ko„rish chegaralangan sharoitlarda zastava shaxsiy 
tarkibining kamida uchdan ikki qismi xizmatni o„tash uchun jalb etiladi.
Pozitsiyalardagi xizmatning o„talishi zastava komandiri va uning o„rinbosari 
tomonidan, qoidaga ko„ra, kunduzi har 2 soatda, tunda esa har soatda tekshirib 
turiladi.
Qo„riqlash zastavalarining pozitsiyalari aylana mudofaaga tayyorlanadilar. 
Jangovar guruhlarning kichik guruhlariga o„t ochish chiziqlari, o„qqa tutishning 
qo„shimcha sektorlari va olovni jamlash uchastkalari; tanklar, BMP (BTR) va 
boshqa o„t ochish vositalariga – asosiy va zaxira o„t ochish pozitsiyalari, har bir 
pozitsiyadan o„qqa tutishning asosiy va qo„shimcha sektorlari ajratiladi, 
shuningdek, tunda va ko„rish chegaralangan sharoitlarda o„t ochish amalini olib 
borish uchun zaruriy ma'lumotlar hamda boshlang„ich ko„rsatmalar tayyorlanadi.
Asosiy va qo„shimcha o„t ochish pozitsiyalari tabiiy joy imkoniyatlari 
hamda shaxsiy tarkibning ularda uzoq muddat davomida xizmatni o„tashi 
mumkinligini hisobga olgan holda muhandislik nuqtai nazaridan jihozlanadi va 
obodonlashtiriladi.
To„liq profildagi transheyalar, blindajlar, o„q-dori, oziq-ovqat va suv uchun 
mo„ljallangan panagohlar kavlanadi (toshlar, tuproq va qum solingan qoplarni 
ustma-ust taxlab hosil qilinadi). Pozitsiyalar atrofida, zarurat tug„ilganda, ikki 
qator qilib qoqilgan qoziqlarga tikanli sim tortilib, qatorlar orasi piyodalarga qarshi 
va signal minalari o„rnatiladi. Zastavalarga olib keladigan uzoq va yashirin 
yo„llarga signal minalari hamda «Realiya-U», «Almaz» va boshqa razvedka-signal 
uzatish apparaturasining datchiklari o„rnatilishi mumkin.
Tunda qo„riqlash zastavasiga kirish-chiqish yo„llari to„siqlar bilan berkitiladi 
va minalanadi. Qo„riqlash postlarining chegaralari tegishli ko„rsatkichlar bilan 
belgilanib, ularda postlarning chegarasiga yaqinlashgan shaxslarning o„zini qanday 
tutish tartibi ko„rsatilgan bo„ladi.
Har bir zastavada (otryadda)