Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

4.3.Qo„riqlash otryadlari (zastavalari), to„sish otryadlari va qorovul tarkibida 
amalga oshiriladigan xatti-harakatlar 
Davlat chegarasini qo„riqlashni kuchaytirish dushman qurolli tuzilmalari 
harakatining mo„ljal qilingan ehtimoliy (tahdid solayotgan) yo„nalishlarini 
qo„shimcha ravishda to„sishni amalga oshirish, shuningdek, yorib kirgan 
dushmanning ehtimoliy hujumiga yo„l qo„ymaslik uchun chegara postlari 
joylashgan joylarning qo„riqlash va mudofaasini ta‟minlash maqsadlarida chegara 
hududidagi qo„shin tuzilmalariga qarashli kuch va vositalar hamda postlarning 
umumqo„shin bo„linmalari bilan kuchaytirilishidir.
Ichki nizo hududi mintaqasini izolyasiyalash keskinlik o„chog„ini qurshab 
olish hamda qurolli qarama-qarshilikni mamlakat ichki mintaqalarining boshqa 
hududlariga tarqab ketishiga yo„l qo„ymaslik uchun umumqo„shin bo„linmalari 
tomonidan terrorizmga qarshi kurash va IIV qo„shin tuzulmalarining 
(organlarining) bo„linmalari bilan hamkorlikda rejalashtirilgan qurshovga olish 
marralari va pozitsiyalarini egallash bilan amalga oshiriladi.
O„ta muhim ahamiyatga ega va toifalangan ob'ektlarni qo„riqlash va 
mudofaa qilishni kuchaytirish dushman qurolli tuzulmalarini ularga nisbatan 
hujum uyushtirish va qo„poruvchilik harakatlarini tashkillashtirishga bo„lgan 
urinishlarining oldini olish maqsadlarida DXX qo„shin tuzulmalari, IIV maxsus 
qo„riqlash tuzulmalarining kuch va vositalari hamda idoraviy qo„riqlash xizmatiga 
madad berish, shuningdek, harbiy ob'ektlarni (aerodromlar, qo„shilma va harbiy 
qismlar, omborlar, asosiy markazlar, asosiy hududlar va hokazolarni) bevosita 
qo„riqlash va mudofaa qilish uchun umumqo„shin bo„linmalarini ajratish bilan 
o„tkaziladi.
Ushbu vazifalarning umumqo„shin bo„linmalari tomonidan bajarilishi, 
qoidaga ko„ra, qo„riqlash otryadlari (zastavalari), pistirmalar, xufiya naryadlar va 
kuzatuv postlari hamda o„ta muhim ahamiyatga ega va toifalangan ob'ektlarga 

---

190 
qo„shimcha ravishda kuchaytirilgan qorovullar (postlar) qo„yish yo„li bilan amalga 
oshiriladi.
Qo„shinlar ishtirokidagi maxsus harakatlarda qo„riqlash xizmatining asosini, 
zaruratga ko„ra, tanklar, minomyot, granatomyot va pulemyot raschetlari bilan 
kuchaytirilgan jangovar guruhlar tarkibidagi qo„riqlash zastavalari tashkil etadi. 
Qo„riqlash zastavalari, qoidaga ko„ra, vzvodlar va motoo‟qchi batalyonlar 
tarkibida tuziladigan qo„riqlash otryadlari tarkibiga kiradi.
Qo„riqlash otryadlari tank va artilleriya bo„linmalari, shuningdek, qo„riqlash 
zastavalarining pozitsiyalarini himoya qiladigan mina maydonlarini yaratish va 
saqlab turish uchun muhandislik-sapyor bo„linmalari bilan kuchaytirilishi mumkin.
Qo„riqchi otryad tarkibida, qoidaga ko„ra, rezerv tuziladi.
Motoo‟qchi batalyon tarkibidagi qo„riqlash otryadi olti-yettita qo„riqlash 
zastavalari va rezervdan (tanklar bilan kuchaytirilgan ikkitagacha jangovar guruh) 
tashkil topishi mumkin.
Vzvod tarkibidagi qo„riqlash otryadi ikkita qo„riqlash zastavasi va rezervdan 
(kuchaytirilgan jangovar guruhdan) tashkil topishi mumkin. Agar vzvod 
Motoo‟qchi batalyon tarkibidagi qo„riqlash otryadi tarkibida harakat qilayotgan 
bo„lsa, vzvod komandiri uchta qo„riqlash zastavasini tuzib, shaxsan o„zi eng xavfli 
yo„nalishda (uchastkada) harakat qilayotgan qo„riqlash zastavasiga boshchilik 
qiladi.
Qo„riqlash zastavasi, zarurat tug„ilganda tarkibi jangovar guruhning kichik 
guruhi yoki tank ekipajidan iborat bo„lgan qo„riqlash postini qo„yishi mumkin.
Qo„riqlash otryadiga (zastavasiga) mas'uliyatga biriktirilgan zona 
tayinlanadi. Motoo‟qchi batalyon tarkibidagi qo„riqlash zastavasi mas'uliyatiga 
biriktirilgan zonaning o„lchamlari front bo„ylab