Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Yuz tuban yotilgan holat
umurtqa, dumg‘aza, o‘pka, agar zaruriyat tug‘ilsa, orqa 
teshik operatsiya qilinadi. Bosh suyagining orqa chuqurchasi bajariladigan 
operatsiyalarda bemor 
yarim o‘tirgan holat
amalga oshiriladi.
Operatsiya maydonini tayyorlash. 
Operatsiya maydoni deb, badanning 
operatsiya qilinadigan qismiga aytiladi.
Operatsiya maydoni terisi tozalangach, bemorning ustiga sterillangan 
operatsiya choyshabi yopib qo‘yiladi, faqat kesish o‘tkaziladigan joyi ochiq 
qoldiriladi. Operatsiya maydonini chegaralash uchun katta-kichik choyshablar, 
sochiqlar va salfetkalar ishlatiladi. Choyshablar maxsus tutqichlar bilan 
mahkamlanadi yoki tikib qo‘yiladi. 
Og‘riqsizlantirish.
Operatsiyalarda, shu jumladan, ambulatoriyalarda ham 
ko‘pincha kam hajmli mahalliy anesteziya qo‘llaniladi va uning yordamida 
jarrohlik yo‘li bilan davo qilinadigan joydagi tegishli asab retseptorlarining 
sezuvchanligini yo‘qotishga erishiladi. Buning uchun ko‘pincha novokain, 
lidokaindan va boshqa preparatlardan foydalaniladi. Hozirgi paytda umumiy 
og‘riqsizlantiruvchi narkoz keng qo‘llaniladi. 
Operatsiyani amalga oshirish 
asosiy bosqich hisoblanadi: operatsiya vaqtida 
patologik o‘choqka yoki zararlangan a’zoga jarrohlik yo‘li bilan davo qilinadi, 
masalan, abssess yorib ko‘riladi, ochiq arterial tomir bog‘lanadi, o‘t pufagi olib 

---

66 
tashlanadi. Operatsiya paytida biron-bir a’zo yoki uning bir qismi (appendikulyar 
o‘simta, o‘t pufagi, me’da, o‘pka) olib tashlanadi, zaruriyat tug‘ilsa bo‘shliq 
drenajlanadi, sun’iy stoma vujudga keltiriladi (traxeostoma, gastrostoma). 
Operatsiya to‘qimalarni bosqichma - bosqich tikish bilan tugaydi. Operatsiya 
tugagandan so‘ng jarohat steril bog‘lam bilan bog‘lab qo‘yiladi.