|
Амалий машғулот мақсади:
Талабаларда дерматоглифик усул бўйича тахлил ўтказиш босқичлари, аҳамияти ва моҳияти тўғрисидаги билимларни шакллантириш.
Мустақил тайёрланиш учун топшириқлар.
I. Мавзу бўйича материални ўрганиш ва қуйидаги саволларга жавоб бериш:
1. Дерматоглифика усули моҳиятини тушунтиринг.
2. Дерматоглифик усул бўйича тахлил ўтказиш босқичлари қандай?
3. Диагностик амалиётда дерматоглифика усули қўлланилувчи тиббиёт сохаларини келтиринг.
4. Дермал терининг туғма анатомик хусусиятлари ва нуқсонлари қандай?
5. Дерматоглифика усулида қўлланилувчи қўл ва оёқ кафти, бармоқларнинг букилувчи бурмаларининг хусусиятлари.
6. Хақиқий эпидермал тожлар турларини баён этинг.
7. Умумий тожлар ҳисоби қандай ҳисобланади?
8. Дерматоглифика бўйича генетик-маслаҳатчи қандай саволларга жавоб бериши мумкин?
8-расм. Даун синдромидаги дерматоглифика: 1. бармоқларда ульнар ҳалқаларнинг устунлиги, кўп ҳолларда 10 та ҳалқа, ҳалқалар баланд, L харфсимон; 2. 4-5 бармоқлардаги радиал ҳалқалар; 3. гипотенар соҳадаги (4) билан ассоцияцияланган катта ульнар ҳалқалар; 4. баланд жойлашган ўқсимон трирадиуслар; 5. тенар нақшларининг кўп миқдорда бўлиши; 6. 3-чи бармоқаро ёстиқчадаги нақшларнинг кўплиги; 7. 4-чи бармоқ ёстиқчасидаги нақшларнинг кам учраши; 8. 11 майдондаги “D” ёки 3-чи бармоқаро ёстиқчадаги бош кафт чизиғининг кўндаланг жойлашиши; 9. “С” майдонидаги бош кафт чизиғи 3 бармоқ ёстиқчасидаги ҳалқани шакллантириши; 10. “С” бош кафт чизиғининг йўқлиги ёки унинг абортив (Х) варианти; 11. қўл кафтининг ягона букилувчи бурмаси; 12. Сиднейча букилувчи бурма; 13. жимжилоқнинг ягона букилувчи бурмаси; 14. оёқ кафтидаги фибуляр халқа; 15. оёқ кафти бош бармоғи ёстиқчасидаги ёйнинг тибиаль конфигурациси; 16. оёқ кафтининг 1 бармоғи ёстиқчасидаги дистал халқа (тор халқа) (меъёрда бу ҳалқа йирик тожли); 17. 4-чи бармоқ ёстиқчасидаги тожлар билан қўшилиб кетган дисталь ҳалқа; 18. оёқ кафти 4 бармоғи орасидаги ёстиқчадаги дисталь ҳалқа; 19. тожларнинг диссоциацияси.
9-расм. Патау синдромидаги (трисомия 13) дерматоглифика: 1. кўп сонли ёйларни учраши; 2. радиал ҳалқаларнинг кўп миқдордалиги; 33-чи бармоқ орасидаги ёстиқчада кўп сонли нақшлар; 4. 4-бармоқ орасидаги ёстиқчада нақшларни кам учраши; 5. қўл кафтидаги юқори ўқсимон трирадиус; 6. тенар сохадаги нақшлар; 7. “а” трирадиусининг радиал жойлашиши; 8. “а-в” тож хисобининг ортиши; 9. қўл кафти бош чизиқларининг радиал тугаши; 10. кафтларда букилувчи бурмалар жуда кўп бўлиши; 11. оёқ кафтида фибуляр ёй кўринишидаги нақшларни кўплиги ва S-симон ёйлар; 12. тожлар диссоциацияси.
10-расм. "Трисомии 8 мозаицизм" синдромидаги дерматоглифика:
1. ёйларнинг кўп миқдорда учраши; 2. гажаклар кам учрайди, бироқ бармоқларда ёйли нақшлар билан биргаликда учрайди; 3. тенардаги нақшларнинг кўп бўлиши; 4. гипотенардаги кам миқдордаги нақшлар; 5. 2-чи бармоқ ораси ёстиқчасида нақшларнинг кўп миқдорда учраши; 6. 3-чи бармоқ ораси ёстиқчасида нақшларнинг кўплиги; 7. 3-чи бармоқ ораси ёстиқчасида нақшларнинг кўплиги; 8. қўл кафтидаги ягона букилувчи бурма; 9. оёқ кафти 1 бармоғи ёстиқчасидаги кўп сони ёйлар; 10. оёқ кафти 1 бармоғи ёстиқчасидаги кўп сони гажаклар; 11. оёқ кафтидаги кўп сонли мураккаб нақшлар; 12. оёқ кафтидаги чуқур жойлашган кўндаланг букилувчи бурмалар.
11-расм. «Мушук қичқириғи» (5р-) синдромидаги дерматоглифика: 1. бармоқларда гажаклар сонининг бироз кўплиги; 2. ўқсимон трирадиуснинг баландлиги; 3. тенардаги нақшлар сонининг бироз кўпайиши; 4. гипотенар сохада нақшлар сонининг камлиги; 5. асосан бош кафт чизиғи хисобига 4 бармоқ ёстиқчасида нақшларнинг кўплиги; 6. "вс"қўшимча бармоқлараро трирадиус (4 бармоқ ёстиқчасидани нақш бир қ исми сифатида пайдо бўлган қўшича трирадиус); 7. кафтнинг ягона букилувчи бурмаси.
12-расм. 18 хромасома делециясининг турли шаклларида учровчи дерматоглифика: 1. гажаклар сонининг кўплиги; 2. ульнар ҳалқалар сонининг камлиги; 3. баланд жойлашган ўқсимон трирадиус; 4. тенар соҳадаги кўп сонли нақшлар; 5. тенар сохада кам сонли нақшлар; 6. 4 бармоқ орасидаги ёстиқчадаги кўп сонли нақшлар; 7. гипотенар сохадаги нақшларнинг камлиги; 8. кўп ҳолларда “с” трирадиус учрамайди; 9. кафтдаги ягона букилувчи бурма жуда кам учрайди.
13-расм. Рубинштейн-Тейби синромидаги дерматоглифика: 1. кўп сонли ёйлар; 2. 3-чи, 4-чи ёки 5-чи бармоқларда радиал ҳалқалар кам учрайди; 3. қўл ва оёқ кафтининг биринчи бармоқларида қўшимча апикал (чўққи) трирадиуслар; 4. кафтнинг биринчи бармоқларида мураккаб гажаклар; 5. тенар/1-чи бармоқ ёстиқчасида (Th/I) кўп сонли нақшлар; 6. (7) билан қўшилган гипотенар нақшлар – ульнар ҳалқалар; 7. кафтнинг юқори ўқсимон трирадиувси; 8. 2-чи бармоқ ёстиқчасидаги кўп сонли нақшлар; 9. 3-чи бармоқ ёстиқчасидаги кўп сонли нақшлар; 10. “с” трирадиусининг йўқлиги; 11. кафтнинг ягона букилувчи бурмаси; 12. оёқ кафти 1 бармоғидаги эгилган ва узайган дистал ҳалқа; 13. иккита нақш комбинацияси - (Ld/Lf) – оёқ кафти 1 бармоғи ётиқчасидаги дистал ҳалқа/фибуляр ҳалқа; 14. оёқ кафти 1 бармоқ оралиғи сохасидаги чуқур жойлашган букилувчи бурма.
1 жадвал
Дерматоглифик расмлардаги оғишларни ирсий синдромлар билан корреляцияси
Do'stlaringiz bilan baham: |
