Тошкент Тиббиёт Академияси Ҳарбий дала жарроҳлиги

Ixtisoslashtirilgan vrachlik yordami

• Tibbiy saralashda 2 guruh jabrlanganlar ajratiladi
• I guruh – yengil va o’rta og’ir formadagi UMBS. Gemodinamik o’garishlar yo’q, yoki kam namoyon bo’lgan. Oyoq-qo’llarda shish. Buyraklar funksiyasi unchalik o’zgarmagan. Periferik arteriyalarda pulsatsiya susaygan. Bemorlarni darhol maxsuslashtirilgan bosqichga yuborish mumkin.

• II guruh – UMBSning og’ir formasi. Shokka qarshi reanimatsion palatada maxsusulashtirilgan gospitalga yuborishga tayyorlash maqsadida gemodinamik o’zgarishlar to’g’irlanadi. Davolash aylanib yuruvchi qon hajmini to’ldirishga qaratilgan bo’ladi, bunda qon quyish man etiladi. Uning o’rniga past molekulali kolloid eritmalar va elektrolitlarni izotonik eritmasi quyiladi. Atsidozga qarshi vena ichiga 300-500 ml. 4% natriy bikarbonati yuboriladi. Buyraklar po’stloq qavati tomirlar spazmini kamaytirish maqsadida 300-400 ml. 0,1% novokain eritmasi; diurezni yaxshilash maqsadida glyukoza mannitol, laziks eritmalari yuboriladi. Xirurgik ishlov berishga ko’rsatmalar bo’lsa antibiotiklarni qo’llash.

• Maxsuslashtirilgan jarrohlik yordam

• Bu bosqichda oldingi bosqichlarda boshlangan davo tadbirlari davom ettiriladi.
• Novokain blokada qayta qilinadi.
• Qonning, siydikning, ,bioximik tekshiruvi, bir kunlik diurez nazoratga olingan holda aylanib yuruvchi qon hajmi to’ldiriladi, kislota-ishqor nisbati, elektrolitlar balansi yaxshilanadi.
• Gipovolemiyaga, atsidozga, giperglikemiyaga va buyrak yetishmovchiligiga qarshi kurash.
• O’tkir buyrak yetishmovchiligini davolashda “sun’iy buyrak” apparati bilan gemodializi yaxshi natija beradi.
• UMBSning og’ir formalarida amputatsiyaga ko’rsatmalar bo’lishi mumkin. Agar amputatsiya o’z vaqtida, anuriya rivojlanguncha qilinmasa, bemorga foyda bermaydi.

• Amputatsiya bajarish qoidasi

• To’qimaning sog’ qismidan shu bilan birga tejagan holda kesish;
• Amputatsiyalar mioplastik xarakterga ega bo’lishi kerak emas;
• Cho’ltoq doim ochiq qolishi kerak.

• Operatsiya maydoniga 3 marta ishlov beriladi. Operatsiya maydoni steril mato bilan chegaralanadi

• Sogʼlom toʼqima sohasidan yuqorida jgut qoʼyish

• Terida kesma yoʼnalishini belgilash