Тошкент Тиббиёт Академияси Ҳарбий дала жарроҳлиги

Travmatik shokni davolashda 5 asosiy yoʼnalish

• 1. Hayotga xavf soluvchi jarohatlarni davolash
• 2. Shok impulьslarini toʼxtatish (ogʼriqsizlantirish)
• 3. АYuQH toʼldirish va qonni reologik xususiyatlarini yaxshilash
• 4. Metabolizm korrektsiyasi – gipoksiya va respirator atsidozni bartaraf qilish: kislorod ingalyatsiyasi, oʼpkaning suʼniy ventilyatsiyasi
• 5. Аʼzolarning faoliyatini yaxshilash

• Birinchi tibbiy yordam

• Nafas yo’llarini ozod etish (til fiksatsiyasi, og’izgi tushgan moddalardan, qonda tozalash);
• Tashqi qon ketishni vaqtincha to’xtatish;
• Yaradorning nafasini tiklash uchun orqasiga yotqiziladi, boshi pastga tushiriladi, pastki jag’I oldinga chiqariladi, “og’izdan-og’izga”, “og’izdan-burunga” usulida o’pka sun’iy ventilyatsiyasi qilinadi.
• Yurak to’xtab qolganda – yurak massaji.
• Ko’krak qafasi jarohati bo’lsa okklyuzion bog’lam qo’yiladi.
• Transport immobilizatsiyasi qilinadi.
• Og’riq sindromini kamaytirish maqsadida shprits-tyubik bilan narkotik yoki analgetik eritma yuboriladi.

• Vrachgacha bo’lgan yordam

• Standart shinalar bilan transport immobilizatsiyasi;
• Qon to’xtatish uchun jgut va bog’lamlarni qo’yish;
• Analgetiklardan tashqari yurak va nafas faoliyatini tiklovchi preparatlar yuborish;
• ADR-2 yoki DP-10 apparatlari yordamida o’pka sun’iy ventilyatsiyasi;
• Og’iz kengaytirgich va til ushlagich yordamida og’izni, yuqori nafas yio’llarini ochish;
• Yaralanganni isitish choralari: issiq suyuqliklar ichirish, alkogol analgeziyasini qo’llash.

• Birinchi vrachlik yordami (BrTP)

• BrTP xonasidagi shokka qarshi tadbirlar hajmi.
• Yuqori nafas yo’llari o’tkazuvchanligini tiklash, traxeya va bronxlardan qon va shilliqlarni chiqarib tashlash, tilni tiqib qo’yish yoki hao olgich kirgazish, traxeya intubatsiyasi, “Lada”, “Pnevmat-1” apparatlari yordamida o’pka sun’iy ventilyatsiyasi
• Okklyuzion bog’lam qo’yish, kuchli klapanli pnevmatoraks bo’lsa – plevra bo’shlig’ini drenajlash; vaqtinchalik qon to’xtatish;
• Aylanib yuruvchi qon hajmini (AQH) plazma o’rnini bosuvchilar bilan to’ldirish (vena ichiga poliglyukin, 0,9% natriy chlorid, 5%li glyukoza va b. suyuqliklardan 1-2 l. quyish);
• Qon yo’qotish III darajada bo’lsa O(I) guruhdagi qonni qo’yish
• Vagosimpatik, paranefral va mahalliy travmatiko’choqli novokainli blokadalar qilish, kortikosteroidlar, og’riqsizlantiruvchi va yurak preparatlari yuborish, qo’l va oyoqlar transport immobilizatsiyasi.

•