Toshkent pediatriya tibbiyot instituti 119\2 pediatriya talabasi Madaminov Ilg`orbek Bio Life Maruza mavzusi: Dori vositalarini qo`llash usullari

Toshkent pediatriya tibbiyot instituti 119\2 pediatriya talabasi Madaminov Ilg`orbek Bio_Life

Maruza mavzusi:Dori vositalarini qo`llash usullari

Agregat holatiga qarab hamma dori turlari 4 guruhga bolinadi: 1) qattiq, 2) suyuq, 3) yumshoq (yarim qattiq) va 4) gazsimon dori turlari.

Aspirin

• Aspirin
• Boshqacha nomi — salisil kislota. Lifting sifatida ham foydalanish mumkin. Buning uchun bir dona tabletkani qoshiq yordamida ezib maydalang va krem holiga kelishi uchun bir choy qoshiq qaymoq qo‘shing. Niqob kabi yuz terisining ko‘z atrofidan boshqa joylariga suring. 15 daqiqadan so‘ng iliq suv bilan yuving.

Qattiq dori turlariga yig'malar, poroshoklar, tabletkalar, drajclar, gorchichniklar, tibbiyot qalamlari, qattiq holdagi jelatin kapsutalar va tabletkalar kiradi. Suyuq dori turlariga eritmalar (chin va kolloid), suspenziya (osilmalar), emulsiya, teri ostiga yuboriladigan dorilar, tomchilar, damlama va qaynatmalar, shilimshiliqlar, linimentlarning ayrim turlari (opodeldoklar) kiradi. Yumshoq dori turlariga mazlar, malhamlar, shamchalar, kurrachalar, tayyoqchasimon dorilar, ba’zi tibbiyol qalamlari (mayda qilib tayyorlanganlari), pilulalar va jelatin kapsulalari (yumshoq kapsulalar) kiradi. Gazsimon dori turlariga gazlar, bugiar va aerozollar kiradi.
Dori turini tanlash uni tanaga yuborish yo‘lini ham ifodalaydi. Shu sababdan dorilarning so'rilishi, ta'sir qilishi uchun ketgan vaqt hamda qaysi a'zoga ta'sir ko'rsatishi dori turini yuborish usuliga bog‘liq bo'ladi.
Masalan, nitroglitserin tabletkasi til OStiga qo'yilganda, 2-5 daqiqa ichida o‘z ta'sirini ko‘rsatadi. Aerozol holdagi oktil nitrat og‘iz bo‘shlig‘iga purkalganda esa 30 soniya ichida stenokardiya xurujini to‘xtatadi. Astma kasali xuruj qilganda ishlatiladigan prednizolon va efedrin ham aerozolga qaraganda bir necha marta tez ta'sir qiladi. Bu dori turi ta'sir qilish tezligi bo'yicha ko'pincha inyeksiya uchun ishlatiiadigan dorilardan ham ustun turad
Tiotriazazin preparati jigar kasalliklarida va yaralarni davolashda ishlatiladi. Uning 3 xil dori turi yaratilib (eritma, tabletka, shamcha), har xil usullar bilan (og'iz orqali, yo‘g‘on ichakka, mushak orasiga va qorin bo‘shlig‘iga) yuborib ko‘rilganda, ularning hammasi jigar kasalligini davolashni tezlashtirishi, lekin tablctka dori turining terapevtik unumdorligi yuqori ekanligi kuzatil

Dori vositalari turlari

Triftazin qiyom holida ishlatilganda tabletka dori turiga nisbatan tez so‘riladi va uzoq muddat ta'sir etadi.
Оғриқ қолдирувчи дорилар – оғриқ сезгисини йўкотувчи ёки камайтирувчи дорилар. Буларга кимёвий тузилиши ва таъсир механизми турлича дори моддалари киради. Оғриқ қолдирувчи дорилардан нерв тизимига таъсир этиб, оғриқни камайтирувчи моддалар (анальгетиклар) асосий ўринни эгаллайди. Наркотик анальгетиклар ва наркотикмас анальгетиклар фарқ қилинади
Наркотик анальгетикларга морфий, ва унинг синтетик ўриндошлари (промедол, фентанил ва бошқа(лар)) киради. Наркотик анальгетиклар турли оғриқлар, жумладан, шикастланиш, куйиш, миокард инфарктида рўй берадиган кучли оғрикдарни ҳам қолдиради. Морфий марказий нерв тизимига таъсир кўрсатиб, эшитув, қўрқув, тактил сезгисини ўткирлаштиради, ўзига хос галлюцинациялар келтириб чиқаради.
Наркотикмас анальгетикларга кимёвий тузилиши турлича бўлган синтетик моддалар (амидопирин, анальгин, ацетилсалицилат кислота, парацетамол ва бошқа(лар)) киради. Бу хил аналгетикларнинг наркотик анальгетикларга қараганда оғриқ қолдирувчи таъсири кучсизроқ бўлиб, асосан, невралгия тусидаги оғриқларда, миальгия (мушаклар яллиғланишига, тиш ва бош оғриғида, артралгияда ишлатилади. Наркотикмас анальгетиклар оғриқ қолдириши билан бир қаторда иситма тушишига ҳам (қ. Иситма туширувчи дорилар) ёрдам беради. Кўпчилик наркотикмас анальгетикларнинг яллиғланиши қарши таъсири ҳам бор (қ. Яллиғланишга қарши дорилар). Шифокор рухсатисиз бу дориларни ичмаслик керак.

Eng muhimi dori vositalariga qul bo`lib qolmang azizlarim ...!!!

Bu men edim Etibor uchun rahmat