Toshkent «noshir» 2017

Brokerlik joyini ijaraga berish
. Brokerlik joyi bir yildan
ortiq muddatga uzaytirish bilan ijaraga berilishi mumkin.
Bunda ijarachi (ijaraga oluvchi) birjaning vaqtinchalik a’zosi
maqomiga ega bo‘ladi. Bu shuni anglatadiki, ijara davri
mobaynida ijarachi birja a’zolarining yig‘ilishlarida va birja-
ning Boshqaruvi oldida faqat brokerlik joyi egasining ishonch
qog‘ozi orqali fond birjasi a’zosining manfaatlarini ifoda
etishi mumkin.
Ijaraga beruvchi va ijarachi bir-biri bilan birjaning bosh-
qaruvi tomonidan tasdiqlangan namunaviy shakl bo‘yicha
brokerlik joyining ijarasi haqida shartnoma tuzadi. Unga
ko‘ra ijarachi qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risidagi amaldagi
qonun hujjatlariga, birja qoidalariga rioya qilishi, birja bilan
xizmatlar ko‘rsatilishi uchun shartnoma tuzishi, tuzilgan
bitimlar bo‘yicha vositachilik yig‘imlarini birjaga o‘z vaqtida

---

170
171
o‘tkazishi shart. Ijara haqining miqdori tomonlar o‘rtasidagi
kelishuvlarga muvofiq belgilanadi. U qat’iy o‘zgarmas
miqdorda (masalan, oyiga 5 ming so‘m), yoki nisbiy miq-
dorda har bir tuzilayotgan bitim summasiga nisbatan foiz
hisobida (masalan, har bir bitim bo‘yicha vositachilik yig‘imi
summasining 7 foizi), yoxud ikkala usulning uyg‘unligida
belgilanishi mumkin. Bunda muntazam a’zolik badallarini
to‘lash ijarachi zimmasiga yuklatiladi. Ijara shartnomasi birja
tomonidan ro‘yxatga olinadi.
Fond birjasi a’zolariga savdolarga ruxsat berish faqat ularda
qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalar qilish uchun litsenziya
mavjud bo‘lib, ular investitsiya muassasasi maqomiga ega
bo‘lgan, shuningdek, brokerlik idorasi birjada ro‘yxatga olingan
hollarda amalga oshiriladi. Birjada brokerlik joyini sotib olgan
va qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish
huquqini beruvchi malaka shaxodatnomasiga ega bo‘lgan
jismoniy shaxs faqat u joylardagi davlat boshqaruvi idorasida
ro‘yxatga olinganidan hamda bankda hisob-kitob raqami
ochilganidan keyin savdolarga qo‘yilishi mumkin. Bunda birja
a’zolari bo‘lgan yuridik shaxslarning ishonch qog‘ozi va birja
Malaka komissiyasining ruxsatnomasini olgan brokerlar birja
savdolarida bitimlar tuzish huquqiga ega bo‘ladi. Birja a’zosi
bo‘lgan jismoniy shaxs, agar u mustaqil ravishda faoliyat
ko‘rsatsa, brokerlik idorasini ro‘yxatdan o‘tkazish uchun
Qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish
huquqini beruvchi litsenziya va malaka shaxodatnomasiga, birja
Malaka komissiyasining ruxsatnomasiga ega bo‘lishi kerak.