Toshkent Moliya

Tejash darajasining ortishi ortishi Tejash darajasining ortishi ortishi s istalgan kapital miqdori investitsiyaning ko'proq bo'lishini nazarda tutadi.Shuning uchun yuqoriga tejash vazifasini o'zgartiradi.Barqaror holatni boshIang'ich holati k1 *, investitsiya endi eskirishni oshiradi. Kapital darajasi iqtisodiyot ko'proq kapital va ishlab chiqarish bilan yangi barqaror holat K2 * ga erishganda ortadi.
Solou modeli ko“rsatishicha barqaror holatning kapitali hal qiluvchi darajada ekanligini ko“rsatadi. Agar jamg“arish darajasi ko’proq bo’lsa, barqaror holatda iqtisodiyotda katta kapital darajasi va yuqori ishlab chiqarish samarasiga erishiladi. Agar jamg’arma darajasi past bo’lsa, barqaror holatda iqtisodiyot kam kapital darajasi va past suratlarda ishlab chiqarish hajmining kam suratlarda bo“lishiga olib

keladi. Bu xulosa moliya siyosatining ko’p munozaralarini yoritib beradi. Uchinchi bobda ko“rganimizdek, davlat budjeti kamomadida milliy tejashni kamaytirish va investitsiyani oshishiga sabab bo“ladi. Endi biz bu tejashni qisqartirish orqali past stavkali kapital va past milliy daromad natij“alarga olib keladi. Shuning uchun ko“p iqtisodchilar doimiy budjet kamomadi bo“lishini tanqid qiladi.

Iqtisodly o“sish va tejash 0’rtasldagf bog“liqlik haqida Solou modeli nima deydl?Yuqori tejamkorlik o“sishni tezlashtiradi lekin faqat vaqtinchaga deyilgan Solou modellda. Yangi barqaror holatda iqtlsodiyot izlanishlarigacha jamg’arma darajasiningyuqorl darajasf ko’rfladi. Agar iqtlsodiyot jamg’armalarning yuqori darajasini saqlab qolgan bo“Isa. Katta kapitlani va ishlab chiqarishni yuqori darajada qo“llab quvvatlaydl. Ammo u yoqori o’sishrıl saqlab qolmaydi.Barqaror holatni o’zgartirish siyosati ahOll JOn boshiga to“g’ri keladigan daromad o’sish surati oshlshi tasfri borliglni blldfradl. Blz keylngf bobda bunday siyosatga misollar ko“ramiz. Aksincha yuqorl darajada jamg’armalarning aholi jon boshiga to“g“rl keladigan ortadi. Chtlrıkl aholi jon boshlga to“g“rl keladigan daromad darajasi uning o’sfsh fOlzi emas. Barqaror holatda jamg’arma darajasiga tasir ko“rsatadi.

Endi biz tejash va o“sishga qanday qilib tasir o“tkazishni ikkinchl jahon urishidan keyin Yapon va Nemislarning iqtisodiy ko“rsatgichlarini tushuntirib beramlZ. Nafqat urush tufayli ularning dastlabki kapital zahirasi kam balkf ularnlng barqaror holat kapitali yuqori tejash uchun ham balanddir. Bu ikkala haqiqat 1950-1960-yillarda bu ikki mamlaktning jadal suratlarda o“sishini tushuntirib beradi.

Klshi boshiga daromad darajalari va investltsiya stavkalari kuchlldir va nega bazi mamlakatlar boshqalar qashshoq bo“lsada boy bo“lishl jtıda muhim ammo u to“laligicha aks etmagan. Bu ikki o“zgaruvchilar orasidagi munosabatlar uzoq vaqtdan beri mavjuddlr.

2. 
   Kapitalning “Oltin Qoidasi”