Тошкент молия институти

Дунёнинг мамлакатларида ялпи ички маҳсулотнинг ўсиш
суръатлари ва жамғариш нормаси
146
 
Гуруҳланиши 
Кўрсаткичлар 
1990 
2000
2015
2015-
1990 
ўзгариши
Жаҳон бўйича ўртача 
ЯИМ ўсиш суръати, % 
2,9 
4,3 
2,3 
-0,6 
ЖН
147
, ЯИМга нисбатан 
%да 
25 
23 
22 
-3 
Юқори даромадли 
ЯИМ ўсиш суръати, % 
2,9 
4,1 
1,4 
-1,5 
ЖН, ЯИМга нисбатан %да 
25 
24 
20 
-5 
Ўрта даромадли 
ЯИМ ўсиш суръати, % 
3,0 
5,2 
4,9 
1,9 
ЖН, ЯИМга нисбатан %да 
27 
25 
31 
4 
146
Ўзбекистон Республикаси давлат статистика қўмитасининг тегишли йиллар бўйича эълон қилган 
ахборотномалари асосида муаллифлар томонидан тузилди 
147
ЖН-жағармаси нормаси 

---

142 
Қуйи даромадли 
ЯИМ ўсиш суръати, % 
2,0 
2,9 
5,6 
3,6 
ЖН, ЯИМга нисбатан %да 
18 
20 
26 
8 
12-жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, дунё мамлакаталари 
жамғарма нормасининг ЯИМга нисбатининг ўртачаси келтирилган ҳамда 
мамлакатлар юқори, ўрта ва қуйи даромадли даражаларга гуруҳланган. 
Таҳлил этилаётган 1990-2015 йилларда жаҳон бўйича жамғарма нормаси 
ўртача 23 фоизни ташкил этган бўлса, ушбу кўрсаткич юқори даромадли 
мамлакатларда ҳам шу даражани ташкил этган. Ўрта даромадли ва қуйи 
даромадли мамлакатларда ўртача жамғарма нормаси, мутаносиб равишда 27-
21 фоизни ташкил этган. 
Демак, бундан кўриниб турибдики, инновацион ривожланиш 
имкониятлари ва уларни молиявий маблағлар билан таъминланганлик 
даражаси ўрта даромадли мамлакатларда нисабатан юқори бўлган.
5.1-жадвалда келтирилган маълумотларнинг яна бир эътиборли 
жиҳати шунадки, мамлакатда жамғарма нормасининг миқдори бевосита 
ЯИМнинг ўсиш даражасига боғлиқ бўлган. Масалан, таҳлил этилаётган 1990-
2015 йилларда жаҳон бўйича ва юқори даромадли маммлакатларда ЯИМнинг 
пасайиши бевосита жамғарма нормасининг ҳам пасайишига сабаб бўлган, 
буни 11-жадвалнинг охирги устунида келтирилган маълумотлардан кўриш 
мумкин. 
13-жадвал