Toshkent moliya instituti "statistika" kafedrasi

 
 
Asosiy tayanch iboralar: 
tanlama kuzatish, bosh to’plam, tanlama to’plam, 
reprezentativ xato, tasodifiy xato, muntazam xato, tasodifiy tanlash, mexaniq 
tanlash, takrorlanuvchi usuldagi tanlama, takrorlanmaydigan usuldagi tanlama, 
kombinatsion tanlama, tanlov salmog’i, zaruriy miqdor, tipik tanlash, seriyali 
(uyali) tanlash.
 

---

90 
9-MAVZU. REGRESSION VA KORRELYATSION TAHLIL 
 
1. Hodisa va jarayonlarni o’zaro bog’liqligi va ularni statistik o’rganish 
metodlari 
Jamiyatda har bir xodisa va jarayonlar o’zaro uzviy ravishda bog’langan 
bo’lib, bog’lanishlar xodisa va jarayonlarni tavsiflovchi ko’rsatkichlarning 
bog’lanishida namoyon bo’ladi. Masalan, milliy daromadlar hajmi yalpi ichki 
mahsulot hajmiga bevosita bog’liq. Mehnat unumdorligi va tannarxni olsak, 
birinchi ko’rsatkich o’zgarishi bilan, aniqrog’i, mehnat unumdorligining ortishi 
tannarxni pasayishiga olib keladi, tovar oborotning hajmini o’zgarishi esa tovarlar 
bahosi va miqdorini o’zgarishiga bevosita bog’liq. Bu bog’liqliklarni aniqlash va 
o’lchash statistikaning muhim vazifalaridan biridir. 
O’rganilayotgan ob’ektning ish faoliyatini u yoki bu tomonini o’zida aks 
ettiruvchi statistik ko’rsatkichlar, o’zaro quyidagi aloqa turlarida bo’lishlari 
mumkin: balansli aloqa; komponentli aloqa; omilli aloqada. 
Balansli aloqa korxona resurslari (mablag’lari)ning yaratilishi manbalari va 
ulardan foydalanishni ifodalaydi. Korxona moddiy resurslarining balansi quyidagi 
oddiy tenglik yordamida tekshiriladi: 
o
ch
ol
b
R
R
R
R



 
bu erda:
b
R
– davr boshidagi qoldiq; 
ol
R
- olib kelingan resurslar;