Toshkent moliya instituti «sirtqi» fakultet «iqtisodiyot, boshqaruv, soliqlar va sug

GLOSSARIY
Agent – turli kelishuvlarni tayyorlash, ayrim ishlarni bajarishda boshqa shaxs (yuridik yoki jismoniy) hisobidan va uning nomidan faoliyat ko’rsatuvchi shaxs. Savdoda savdo agenti bilan ishlab chiqarish korxonasi, firmasi yoki xususiy shaxs kelishadi va kelishuv asosida ishonch qog’oziga tayanib, faoliyat yuritadi.
Aksiz – ommaviy iste’molga hos bo’lgan oziq-ovqat mollariga hamda nooziq-ovqat mollariga qo’yiladigan egri soliq. Ushbu soliq davlatga shunday mahsulot ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar tomonidan to’lanadi hamda narxning oshirilishi bilan aholi gardaniga yuklatiladi.
Aksiya – aktsiyadorlar jamiyati a’zosining mablag’ qo’shganligi haqida guvohlik beruvchi qimmatbaho qog’oz. Aktsiya sotib olgan shaxs aktsiyador hisoblanib, ma’lum huquq va majburiyatga ega bo’ladi.
Aktsiyadorlik jamiyati – korxonaning tashkiliy-huquqiy shakli bo’lib, jamiyat ixtiyoridagi mulki, boyligiga asoslanib faoliyat yuritadi. Aktsiyadorlik jamiyati sarmoyasi jamiyat a’zolarining qo’shgan pul mablag’i yoki moddiy ne’matidan tashkil topadi.
Aktsiyaning nazorat paketi – biron shaxsga aktsiyadorlar jamiyati faoliyati ustidan nazorat qilishni ta’minlaydigan aktsiyalar hissasi. Odatda bunday holat aktsiyalar miqdorining yarmidan ko’pi yoki katta qismi bir qo’lda to’planganda amalga oshadi.
Arbitraj – xo’jalik tomonlari o’rtasidagi kelishmovchi-liklarni hal qiluvchi hakamlar sudi.
Aylanma fondlar – bu fondlar odatda ishlab chiqarish jarayonlarida bir marta ishlatilib, ularning har birida yangilanadi va o’z qiymatini ishlab chiqarilgan mahsulotga to’la o’tkazadi.
Asosiy fondlar – bu fondlar ishlab chiqarish jarayonida qayta-qayta ishlatiladi. U uzoq muddat davomida foydalanishga mo’ljallangan bo’lib, emirilishi darajasiga qarab ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatiga o’z qiymatini asta-sekinlik bilan o’tkazib boradi.
Assortiment – sotish xonasidagi turli-tuman mollarning to’planishi; ba’zida bir molning turlar, navlarining to’plami.
Assotsiatsiya – to’planma, uyushma; biron maqsadga erishish uchun (xo’jalik, siyosiy, ilmiy, madaniy yoki boshqa maqsadlar) birlashish. Assotsiatsiya yuridik shaxs bo’lib hisoblanadi.