Toshkent moliya instituti sh. N. Fayziev, R. D. Dusmuratov, A. A. Karimov, I. N. Kuziev, A. Z. Avlokulov

2. Muhimlik darajasi, uni aniqlashda qo’llaniladigan asosiy ko’rsatkichlar 

tizimini shakllantirish tartibi 

№  9  –  «Muhimlik  va  auditorlik  riski»  nomli  AFMS  ga  muvofiq  Muhimlik 

darajasi  deganda  moliyaviy  hisobot-dagi  xatoning,  ushbu  hisobotdan 

foydalanuvchi  unga  asosan  to’g’ri  xulosa  va  qaror  qabul  qilishiga  monelik 

---

 

 

67 

qiladagan chegarasi tushuniladi (8 bandi).  

Ushbu standartga asosan auditorlik tashkilotlari muhimlik darajasini aniqlash 

tartibini  o’rnatadigan  o’zlarining  ichki  ishchi  standartlarini  ishlab  chiqishlari 

kerak. Ishchi standart yordamida esa asosiy ko’rsatkichlar tizimi shakllantiriladi 

va  muhimlik  darajasi  aniqlanadi.  Lekin,  №9-AFMSda  muhimlik  darajasini 

aniqlash  uchun  tavsiya  qiliznadigan  asosiy  ko’rsatkichlar,  ularning  xo’jalik 

yurituvchi  sub’ektlar  xususiyatlariga  bog’liqligi  va  hisob-kitob  qilib  chiqarish 

tartibi tavsiya sifatida uslubiy jihatdan asoslab berilmagan.  

Bizning  fikrimizcha,  standartning  9  bandida  xo’jalik  yurituvchi  sub’ekt 

moliyaviy hisobotining ishonchliligini tavsiflaydigan eng muhim ko’rsatkichlarni 

va  ularga  nisbatan  qo’llani-ladigan  foiz  (%)  ko’rsatkichlarini  keltirish  zarur. 

Muhimlik  darajasining  absolyut  miqdorini  topishda  auditor  audit  qilinadigan 

xo’jalik yurituvchi sub’ekt hisobotining ishonchliligini tavsiflaydigan eng muhim 

ko’rsatkichlarni asos qilib olishi zarur. Bunday ko’rsatkichlar keyinchalik shartli 

ravishda