Toshkent moliya instituti "pensiya ishi" kafedrasi "davlat xaridi"

1-jadval
38
 
AQSh  hukumatining  xarajatlari  hamda  tovarlar  va  xizmatlarning 
davlat xaridi (YaIMga nisbatan % da) 
 
barcha 
darajadagi 
hukumat 
federal 
shtatlar, 
o’z-o’zini 
boshqarish organlari 
jami xarajatlar 
37,8 
24,5 
13,3 
tovarlar  va  xizmatlar  sotib 
olish 
20,5 
8,7 
11,8 
 
2006  yilda  federal  hukumat  xarajatlari  YaIMning  24,5  foizini  tashkil 
etiganligiga qaramasdan, tovarlar va xizmatlar sotib olishga sarflangan mablag’lar 
hissasi  YaIMning  9  foizi  miqdorini  tashkil  etgan.  Bu  farq,  federal  hukumat 
xarajatlarining  kichik  qismi  tovarlar  va  xizmatlar  sotib  olishga  sarflanishi  bilan 
izohlanadi.  Federal  xarajatlarning  2/3  qismini  aholiga  ijtimoiy  to’lovlar  to’lash, 
shtatlar  va  o’z-  o’zini  boshqarish  organlariga  subsidiyalar  ajratish  tashkil  etadi. 
Federal  hukumat  ijtimoiy  to’lovlari,  o’z  ichiga,  ijtimoiy  ta’minot  va  ishsizlik 
nafaqasini  oladi.Tovarlar  va  xizmatlar  xaridining  katta  qismi  federal  hukumat 
tomonidan  amalga  oshiriladi  va  ushbu  xarajatlarning  yirik  ulushi  (YaIMning  7 
foizi)  mudofaa  ehtiyojlari  uchun  amalga  oshiriladi.  Shtatlar  hukumatlari  va  o’z-
o’zini boshqarish organlari tomonidan tovar va xizmatlar xaridi, aksincha, ta’lim, 
yo’l  qurilishi,  shifoxonalar  ta’minotiga  sarflanadi.  Umuman,  davlat  sektori 
mamlakatda ishlab chiqarilgan mahsulotning qariyb 20 foizini xarid qiladi. 
AQShning  davlat  xaridi  sohasidagi  faoliyatini  umumiy  muvofiqlashtirish  - 
Federal  xarid  siyosati  boshqarmasi  (Office  of  Federal  procurement  Policy) 
tomonidan  amalga  oshiriladi.    Bu  organ  dastlab,  Byudjetni  boshqarish 
boshqarmasida  maslahatchi  organ  sifatida  1974  yilda  tashkil  etilgan,  1988  yildan  
hukumatning doimiy faoliyat yurituvchi organi sifatida faoliyat yuritmoqda. 
Federal  xarid  agentliklari  tomonidan  amalga  oshiriladigan  barcha  xarid  
1984  yilda  ishlab  chiqilgan  davlat  xaridini  tartibga  soluvchi  qoidalar  yig’indisi 
(Federal  Acquisition  Regulation,  FAR1)  bilan  tartibga  solinadi.  Unda  xaridni 
tashkil etishning barcha  bosqichlari – xaridni rejalashtirish, davlat xaridini amalga