Toshkent moliya instituti "moliya" kafedrasi "davlat byudjeti"

1
―Hisobpalatasito‗g‗risidagiNizom‖ (PF-3820-son (21.11.2006) asosidatayyorlandi. 
Davlatning iqtisodiy manfaatlariga etkazilgan zarar summasi 
undiriladigan tegishli davlat organlari
Moliya vazirligi - ajratilgan budjet yoki budjetdan tashqari maqsadli jam 
g‗armalarning noqonuniy sarflangan mabla g‗lari undirilishini ta‘minlash 
bobida 
qonun hujjatlari bilan Hisob palatasining tekshirishlari davomida 
aniqlanadigan zararni undirish vakolat doirasiga kiritilgan boshqa davlat 
organlari 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari 
maqsadli jamg‗armalarning ijrochi direktsiyalari - ajratilgan budjetdan 
tashqari maqsadli jam g‗armalarning noqonuniy sarflangan mablag‗lari 
undirilishini ta‘minlash bobida 
Davlat soliq q o‗mitasi - Davlat budjeti va budjetdan tashqari maqsadli jam 
g‗armalarga to‘lanishi kerak bo‘lgan soliqlar va majburiy to‘lovlar 
undirilishini ta‘minlash bobida 

---

298 
-
O‗zbekiston Respublikasining respublika byudjeti bilan Qoraqalpog‗iston 
Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari o‗rtasida 
maqbul nisbatga erishishga doir takliflarni tahlil qilish hamda baholash;
-
davlat aktivlari shakllantirilishini, ulardan samarali va maqsadli 
foydalanilishini tekshirish;
-
daromad keltiruvchi tarmoqlar korxonalari faoliyatini byudjet tizimi 
byudjetlariga qo‗shimcha tushumlar zaxiralarini aniqlashga yo‗naltirilgan tahlil va 
nazorat qilish;
-
O‗zbekiston Respublikasining Tiklanish va taraqqiyot jamg‗armasi, 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Davlat ehtiyojlari uchun 
xarid qilinadigan qishloq xo‗jaligi mahsulotlari uchun hisob-kitoblar jamg‗armasi, 
Qishloqlarni qishloq xo‗jalik texnikasi bilan ta‘minlashni davlat tomonidan 
rag‗batlantirish jamg‗armasi va boshqa belgilangan tartibda tashkil etilgan 
jamg‗armalarning mablag‗lari tushumi va daromadlarining shakllantirilishi, 
ularning mablag‗laridan maqsadli va samarali foydalanilishi yuzasidan tahlil va 
nazorat qilish;
-
valyuta, eksport va import operatsiyalari o‗tkazishning qonuniyligini, 
shuningdek byudjet tizimi byudjetlariga tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksporti va 
importidan majburiy to‗lovlar bo‗yicha mablag‗lar tushumini nazorat qilish;
-
mamlakat oltin-valyuta zaxiralarining o‗rni qayta to‗ldirilishi va ular bilan 
amalga oshiriladigan operatsiyalar ustidan nazorat qilish;
-
ichki va tashqi aktivlarni boshqarish bo‗yicha hisobotlar va balans hisob-
kitoblarini tahlil qilish, mablag‗lar va oltin-valyuta zaxiralarini chet el banklariga 
va boshqa banklarga joylashtirish hamda qayta joylashtirishning asosli va samarali 
ekanligini nazorat qilish; 
-
davlat qarzini boshqarish samaradorligini tahlil qilish, unga o‗z vaqtida 
xizmat ko‗rsatilishi ustidan nazorat qilish, O‗zbekiston Respublikasi nomidan yoki 
uning kafolati ostida jalb qilingan chet el kreditlari mablag‗laridan samarali 
foydalanish masalalari bo‗yicha predmetli tekshiruvlar tashkil etish; 
-
davlat mulki realizatsiya qilinishi bilan bog‗liq masalalarni tahlil qilish va 
ular bo‗yicha nazoratni ta‘minlash;
-
byudjet tizimi byudjetlari mablag‗laridan maqsadli va samarali 
foydalanilishi ustidan nazorat qilishga doir vazifalar moliya organlari, shu 
jumladan g‗aznachilik bo‗linmalari tomonidan bajarilishi samaradorligini tahlil 
qilish;
-
davlat mulki ulushi bo‗lgan korxonalarning moliya-xo‗jalik faoliyatini 
dividendlar to‗g‗ri hisoblanishi va to‗lanishi yuzasidan tekshirish.
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Qoraqalpog‗iston Respublikasi 
Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining moliya 
boshqarmalari, tumanlar va shaharlar hokimliklarining moliya bo‗limlari o‗z 
vakolatlari doirasida quyidagi davlat moliyaviy nazoratini amalga oshiradilar: 
-
quyi turuvchi moliya organlari tomonidan byudjet to‗g‗risidagi qonun 
hujjatlari ijrosining ta‘minlanishi; 

---

299 
-
ijtimoiy nafaqalar va kam ta‘minlangan oilalarga moddiy yordam
tayinlanishi hamda o‗z vaqtida to‗lanishi; 
-
byudjet tashkilotlari va byudjet mablag‗lari oluvchilar tomonidan smeta-
shtat intizomiga rioya etilishining ta‘minlanishi; 
-
aktsiz solig‗i to‗g‗ri hisoblanishi va o‗z vaqtida to‗lanishi; 
-
aktsiz to‗lanadigan ayrim turdagi tovarlarning aktsiz markalari bilan to‗liq 
tamg‗alanishi va olingan aktsiz markalari sonining ishlab chiqarilayotgan mahsulot 
hajmiga muvofiqligi; 
-
byudjet tashkilotlari tomonidan byudjet hisobini yuritish va moliyaviy 
hisobotni tuzish, shuningdek quyi turuvchi hududiy moliya organlari tomonidan 
byudjet hisobotini tuzish to‗g‗riligi. 
O‗z navbatida Moliya vazirligining byudjet tizimini boshqarish bo‗yicha 
vakolatlari, asosiy vazifalari va funksiyalari O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining 1992 yil 23 noyabrdagi 553-son qarori bilan tasdiqlangan 
―O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to‗g‗risidagi Nizom‖bilan tartibga 
solinadi. Moliya vazirligi O‗zbekiston Respublikasi hukumatining vazifalari va 
funksiyalarini amalga oshirish uchun zarur moliyaviy negiz yaratishni, respublika 
byudjetini ishlab chiqish va ijro etishni, uning daromad qismi barqarorligini 
ta‘minlashni, valyuta rejasini tuzish va ijro etishni, pul resurslaridan oqilona va 
tejab sarflashni ta‘minlaydi. 
Moliya vazirligi respublika byudjeti ham daromadlar, ham xarajatlar 
bo‗yicha ijro etilishi uchun, moliyaviy resurslarni umumrespublika ehtiyojlariga 
safarbar etish ishlarini tashkil etish uchun javob beradi. 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Qoraqalpog‗iston Respublikasi 
Moliya vazirligi, viloyatlar va tumanlar hokimliklari boshqarmalari va bo‗limlari, 
davlat sug‗urta idoralari, shuningdek, ularga qarashli davlat korxonalari, 
muassasalari va tashkilotlari O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 
yagona tizimini tashkil etadi. Moliya vazirligining tashkiliy tuzilishi quyidagi 
rasmda aks ettirilgan (22.8-rasmga qarang).