Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

564
к

---

Uzoq muddatli ijara (moliyaviy lizing) 
bo‘yicha pul tushumlari v a to ‘lovlari
35.0
35.0
35.0
35.0
Moliyaviy 
faoliyatning 
boshqa 
pul 
tushumlari va toMovlari
10.0
5.0
5.0
5.0
Jami: moliyaviy faoliyatning sof pul 
kirim / chiqim (satr 110+/-120+130- 
140+/-150+/-160+/-170)
70.0
65.0
65.0
65.0
Soliqqa tortish
ToMangan daromad (foyda) soligM
35.0
35.0
35.0
35.0
ToMangan boshqa soliqlar
10.0
10.0
10.0
10.0
Jami: toMangan soliqlar (satr 190+200)
45.0
45.0
45.0
45.0
Jami: moliyaviy-xo'jalik faoliyatining sof 
pul kirimi / chiqimi (satr 050+/-100+/- 
180-210)
100.0
138.0
117.0
130.0
10.5. Asosiy faoliyat, moliyaviy va investitsion faoliyatdan pul
oqimlari tahlili
Operatsion faoliyatdan pul mablagMari kirimi va chiqimida: hisobot 
davrida sotilgan mahsulot (ish va xizmat)lar uchun korxonaning bank 
hisobvaraqlari va kassasiga kelib tushgan pul mablagMari summasi; 
mahsulot yetkazib beruvchilarga materiallar, tovarlar, ishlar va xizmatlar 
uchun toMangan pul mablagMari summasi; xodimlarga mehnatga haq 
toMash ko^inishida toMangan pul mablagMari summasi, shuningdek, 
davlat maqsadli jam g‘armalariga toMangan mablagMar summalari, 
byudjetga jismoniy shaxslar daromad soligMni 
toMash, kasaba 
uyushmasiga ajratmalar, alimentlar, uy-joy fondiga, xodimlarga berilgan 
bank kreditlari bo‘yicha toMash, xodimlarga ko‘rsatiladigan xizmatlar 
uchun korxonaning haq toMashi, kassadan va bank hisobvaraqlaridan 
xodimlar bilan va ular nomidan operatsiyalarga doir boshqa sarflar; 
operatsion faoliyatga doir boshqa pul tushumlari va chiqimlari (royalti, 
turli xil taqdirlashlar, komission yigMmlar va boshqa operatsion 
faoliyatdan toMangan pul mablagMari kirimi va chiqimi); operatsion 
faoliyatning sof pul kirimi yoki chiqimi aks etadi.
565

---

Investitsion faoliyatdan pul m ablagiari kirimi va chiqimida: asosiy 
vositalami xarid qilganlik uchun mahsulot yetkazib beruvchilarga 
toian g an pul m ablagiari summalari, asosiy vositalami sotishdan kelib 
tushgan m ablagiar summalari; nomoddiy aktivlarni xarid qilganlik 
uchun mahsulot yetkazib beruvchiga toiangan pul mablagiari, 
nomoddiy 
aktivlarni sotganlik uchun kelib tushgan m ablagiar 
summalari; qimmatli qog‘ozlar va investitsiyalar boshqa dastaklarini 
xarid qilish uchun to ian g an pul m ablagiari summasi, shu jumladan 
vositachilarga komission taqdirlashlar va birjada toiangan foizlar, 
qimmatli qog'ozlar va investitsiyalar boshqa dastaklarini sotishdan kelib 
tushgan pul m ablagiari summasi aks ettiriladi; boshqa investitsion 
faoliyatga oid to ian g an pul m ablagiari kirim va chiqimi; investitsion 
faoliyatning sof pul kirimi yoki chiqimi aks etadi.
Moliyaviy faoliyatdan pul mablagiarining kirimi va chiqimida: 
olingan (kirim) va to ian g an (chiqim) foizlar summalari; olingan (kirim) 
va to ian g an (chiqim) dividendlar summalari; hisobot yilida chiqarilgan 
(sotilgan) aksiyalar yoki o ‘z sarmoyasi bilan b o g iiq boshqa dastaklar 
uchun aksiyadorlardan kelib tushgan pul m ablagiari summasi; sotib 
olingan xususiy aksiyalami sotishdan kelib tushgan pul m ablagiari 
summalari, shuningdek, korxonada b o ig an xususiy aksiyalar, hissalar 
va paylar uchun, ulami keyingi sotish yoki yo‘q qilish (bekor qilish) 
maqsadida, egalariga toiangan pul m ablagiari summasi; hisobot 
davrida kelib tushgan kreditlar va qarzlar (kirim) summasi, kreditlar va 
qarzlar bo‘yicha to io v la r summasi (chiqim); ijaraga beruvchiga (lizing 
beruvchiga) toiangan pul mablagiari, ijarachidan (lizing oluvchidan) 
kelib tushgan pul m ablagiari summasi; boshqa moliyaviy faoliyatga oid 
toian g an va olingan pul m ablagiari summasi; moliyaviy faoliyatdan sof 
pul m ablagiari kirimi yoki chiqimi aks etadi.
Soliqqa tortish pul m ablagiari chiqimi qatorida: toiangan daromad 
(foyda) so lig i, to ian g an boshqa soliqlar va jami toiangan soliqlar 
yuzasidan chiqimlar aks etadi.

---

To ‘g (ri usulda tahlilning metodologik asoslari.
T o (g ‘ri usul
- xo‘jalik faoliyatidan pul m ablagiari harakatini 
ijobiy va salbiy farqlanishlarini aniqlashning kassa usulida hisob-kitob 
qilinishidir72.
Pul m ablagiarini to ‘g ‘ri usulda tahlil etishning metodologik asosi 
balans usuli hisoblanadi. Uning mazmunini quyidagilar tashkil etadi:
- pul qiymatliklarining davriy qiymatini hisobga olmaslik
- pul mablagiarini qoldiq qismini aniqlash quyidagi tenglikka
teng: