Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

13.2. Korxonalar faoliyati reytingining turlari, mohiyati va baholash
usullari
Reyting baholash turlari. 
Korxonalar moliyaviy holatini reyting 
baholash korxona moliya-xo'jalik faoliyatini kompleks baholashning 
nazariy va metodologik asoslariga tayanadi.
676

---

Yakuniy reyting baholash natijalari korxona moliya-xo4jalik 
faoliyatining 
muhim 
ko4rsatkichlariga; 
iqtisodiy 
va 
moliyaviy 
salohiyatiga, faoliyat va mahsulot rentabelligiga, ishlab chiqarish va 
moliyaviy resurslar samaradorligiga, m ablagiam ing mavjudligi va 
ularning manbalariga bogiiq.
Reyting baholashning quyidagi turlarini tarkiblash mumkin.
Korxona tarkibiga kiruvchi boiim lar, filiallar reytingi;
Tarmoq va soha bo4yicha reyting;
Hudud bo4yicha korxonalar reytingi;
Davlat bo‘yicha barcha korxonalar reytingi;
Dunyo bo4yicha korxonalar reytingi.
Reyting baholashda moliyaviy moliya holatning umumiy reytingi va 
tarkib ko'rsatkichlar bo4yicha reytingi alohida o4tkazilishi mumkin.
Faoliyat turlarining farqlanishi bo4yicha moliyaviy holatning 
quyidagi turlari tarkiblanadi.
- Korxonalar reytingi;
- Banklar reytingi;
- Sug4urta kompaniyalar reytingi;
- Auditorlik tashkilotlari reytingi;
- Aktsionerlik jamiyatlari reytingi va x.k.
Korxonalar moliyaviy holatini reyting baholashning mohiyatini
reyting baholash uchun tanlab olingan ko4rsatkichlar tizimi bo4yicha
4 
{
axborotlami shakllantirish, ularning tahlil etish va ranjirlash orqali 
yakuniy reyting jadvali shakllantirish va ularning aniq ketma-ketligini 
tuzib chiqish tashkil etadi.
Korxonalar reytingini aniqlash alohida ko4rsatkichlar va ularning 
kompleks natijasi bo4yicha amalga oshirilishi mumkin.
Reyting baholashda quyidagi usullar tizimidan foydalaniladi: