Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

/
6 6 6

---

0 ‘zbekiston temir yo‘llari AJning jamlangan buxgalteriya
balansi
Ko‘rsatkichlar
2017-2018 yy.
AKTIV
О
; 
О 
t"
- 
•
^■
1
О
01.04.201
7 у.
01.07.201
7 y.
01.10.201
7 
У*
01.01.201
sy.
1. Uzoq muddatli 
aktivlar
10 219 
731 945
11 151 
959 813
11 195 
178 476
11
778 032 
823
12 593 
199 960
Asosiy
vositalarning
boshlang'ich
qiymati
10 527 
417 487
11 341 
824 771
13 056 
620 251
13 
186 532 
286
14 773 
593 626
Asosiy 
vositalar 
eskirish qiymati
3 423 
307 367
3 788 
793 507
3 945 
211 086
4 125 679 
858
4 320 658 
666
Asosiy 
vositalar 
qoldiq qiymati
7 104 
110 120
7 553 
031 264
9 111 
409 165
9 060 852 
428
10 452 
934 960
Nomoddiy 
aktivlar 
qoldiq 
qiymati
417 151
335 519
526 894
435 179
345 379
Kapital
qo'yilmalar
2 834 711 
892
3 308 810 
890
1 783 170 
063
2 396 325 
565
1 572 602 
311
Boshqa 
uzoq 
muddatli aktivlar
280 
492 782
289 
782 140
300 
072 354
320 419 
651
567 317 
310
2. Joriy aktivlar
2 978 372 
713
3 522 490 
664
4 234 880 
927
10 
571 776 
648
11 683 
693 105
Ishlab 
chiqarish 
zaxiralari
819 530 
511
761 929 
334
807 974 
274
805 958 
807
1 047 437 
972
Kelgusi 
davr 
xarajatlari
1 366 
091 169
I 926 
260 257
2 439 
824 162
8 466 493 
743
8 441 062 
224
Pul mablag'lari
171 917 
383
167 990 
329
198 395 
625
199 248 
750
468 669 
767
Boshqa 
joriy 
aktivlar
117 
495 315
114 
011 429
118 
290 042
112 380 
694
160 480 
738
Debitorlar, jami
503 338 
335
552 299 
315
670 396 
824
987 694 
654
1 566 042 
404
Shu jumladan:
Xaridor 
va 
buyurtmachilar
163 
855 350
162 
134 584
179 
194 017
304 669 
491
268 038 
094
667

---

bilan 
hisob- 
kitoblar
-
Byudjetga 
avans 
toiovlari
7 740 384 6 510 004 8 801 153 5 388 750 5 252 951
Aktiv 
bo‘yicha 
jami
13 198
104 658
14 674
450 477
15 430
059 403
22 349
809 471
24 276
893 065
PASSIV
01.01.201
7y-
01.04.201
7y-
01.07.201
7 y .
01.10.201
7 y .
01.01.201
8 y .
1. 0 6z mablagMari 
manbasi
7 745
794 466
8 567
616 791
8 644
944 914
8 963 743
430
10 124
233 076
Ustav kapitali
614 384 
306
614 384 
306
614 384 
306
614 384 
306
828 202 
670
Rezerv kapitali
5 737 851 
427
6 360 555 
463
6 480 827 
061
6 590 488 
428
8 121 422 
920
T aqsimlanmagan 
foyda
507 
693 607
416 
753 023
344 
928 794
160 996 
840
223 400 
675
Boshqa manbalar
885 865 
126
1 175 923 
999
1 204 804 
753
1 597 873 
856
951 206 
811
2. Majburiyatlar
5 452 310
192
6 106 833
686
6 785 114
489
13 386
066 041
14 152
659 989
Uzoq 
muddatli 
bank kreditlari va 
qarzlari
4 675 
490 146
5 329 
297 527
5 927 
142 095
12 154 
367 349
12 304 
013 149
Boshqa
majburiyatlar
14 744 
216
12 729 
877
10 091 
394
9 142 953 8 878 479
Kreditorlik
majburiyatlari,
jami
762 
075 830
- 764 
806 282
847 
881 000
1 222 555 
739
1 839 768 
361
Shu jumladan:
Mol 
yetkazib 
beruvchilar 
va 
pudratchilarga 
majburiyatlar
219 
818 890
177 
094 949
250 
590 908
306 494 
641
514 650 
184
Byudjetga
majburiyatlar
20 
798 130
35 
632 293
40 
718 997
40 080
238
62 317 
043
Balans 
passivi 
bo‘yicha jami
13 198
104 658
14 674
450 477
15 430
059 403
22 349
809 471
24 276
893 065

---

uO‘zbekiston ternir yo‘llari” AJ ning moliyaviy natijalar
to ^ risid a g i hisoboti (2016-2017 yy.)
Ko‘rsatkichlar nomi
2017 yil
2016 yil
Mahsulot (ish va xizmat)lami sotishdan 
sof 
tushum
5 180 
801 340
3 362 
225 550
Sotilgan mahsulot (ish va xizmat)larning! 
tannarxi
3 191 
287 162
2 474 
622 038
Mahsulot 
(ish 
va 
xizmat)larni
sotishning yalpi foydasi
1989
514 178
887 603
512
Davr xarajatlari
752 744 
444
568 302 
199
Boshqa operatsion xarajatlar
178 630 
359
135 306 
333
Asosiy faoliyatning foydasi
1 415
400 093
454 607
646
Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar
833 455 
050
159 047 
300
Moliyaviy faoliyatning daromadlari
506 789 
162
269 112 
080
Daromad (foyda) soligMni to‘lagunga
qadar foyda
1 088
734 205
564 672
426
Favquloddagi foyda va zararlar
0
0
Daromad (foyda) so lig i
30 730 
577
16 304 
363
‘ Foydadan boshqa soliqlar va yig‘imlar
83 965 
344
40 674 
456
Hisobot davrining sof foydasi
974 038
284
507 693
607
Nazorat uchun savollar
Iqtisodiy nochorlik, bankrotlik nima?
Iqtisodiy nochorlik instituti maqsadi?
Iqtisodiy 
nochorlikni 
yuzaga 
keltiruvchi 
sabablar, 
omillarni
tushuntiring?
Iqtisodiy nochorlik kimlarga nisbatan qo'llanilmaydi?
669

---

Iqtisodiy nochorlikni davlat 
tomonidan belgilanishi, tartibga
solinishini sabablarini tushuntiring?
Korxonalaming moliyaviy sogUomlashtirish chora-tadbirlariga 
nimalar kiradi?
Iqtisodiy nochorlik (bankrotlik)ni baholashning obyektiv zarurligi 
nimada?
Iqtisodiy nochorlikni tahlil 
qilish 
maqsadi 
va vazifalarini
tushuntiring?
Iqtisodiy nochorlikni tartibga solishning huquqiy normalariga
nimalar kiradi?
Iqtisodiy nochorlik tahlilining axborot manbalariga nimalar kiradi?
Iqtisodiy nochorlikni aniqlashda o‘rganiladigan ko4rsatkichlar
tizimiga qaysi ko‘rsatkichlar kiradi?
Iqtisodiy nochorlikni aniqlashning va baholashning asosiy va 
qo‘shimcha ko'rsatkichlarini tavsiyalab bering?
Iqtisodiy nochorlikni baholashning milliy va xalqaro tajribalarini 
tushuntiring, qiyosiy farqini aytib bering?
Iqtisodiy nochorlik xavf-xatarlarini aniqlashda moliyaviy holat 
tahlili?
Bankrotlikni aniqlashning turli modellari va ularning farqlanishini 
tushuntiring?
Bankrotlik taomillariga nimalar kiradi?
t
Kuzatuv nima?
Tashqi boshqaruv nima?
Sanatsiya nima?
Tugatishda moliyaviy holat tahlili qanday amalga oshiriladi?
Korxonani moliyaviy sog‘lomIashtirishga qaratilgan chora-tadbirga 
nimalar kiradi?
Iqtisodiy nochorlik (bankrotlik)ni oldini olish chora-tadbirlariga 
nimalar kiradi?
Bankrotlikni oldini olishda moliyaviy menejmentning o ‘mi qanday?
670

---

13-BOB: KORXONALAR MOLIYAVIY HOLATINI REYTING
BAHOLASH VA TAHLIL QILISH
13.1. 
Raqobatdosh iqtisodiyotda xo'jalik subyektlarining
moliyaviy holatini reyting baholashning zaruriyati, tahiil maqsadi,
mazmuni va vazifalari.
13.2. Korxonalar faoliyati reytingining turlari, mohiyati va
baholash usullari.
13.3. 
Korxonalar 
moliyaviy holatini reyting baholashda
qo‘llaniladigan ko'rsatkichlar tizimi va ularni aniqlash usullari.
13.4. 
Korxonalar 
moliyaviy holatini va samaradorligini
ifodalovchi kompleks ko‘rsatkichlar bo'yicha reytingini aniqlash va
ularning qiyosiy tahlili.
13.5. Reyting baholash amaliyoti.
13.6. Korxona iqtisodiy va moliyaviy salohiyati samaradorligi
bo‘yicha reyting ko‘satkichlarining qiyosiy tahlili. Reyting baholash
bo‘yicha korxonalami ranjirlash.
13.7. Moliyaviy holatni reyting baholash bo‘yicha xalqaro
tajribalar va ulardan mamlakatimiz tahiil amaliyotida foydalanish
imkoniyatlari.
13.1. Raqobatdosh iqtisodiyotda xo‘jalik subyektlarining moliyaviy
holatini reyting baholashning zaruriyati, tahiil maqsadi, mazmuni
va vazifalari
Reyting so'zi amaliyotga ingliz tilidagi 
"rating” 
so'zidan kirib 
kelgan bo'lib, "baholash, baho qo'yish” ma’nosini anglatadi. Umumiy 
mazmunda reytingni ikki xil mazmunda mashhurlik va liderlik 
ma’nosida ishlatish mumkin. Mashhurlik, liderlik faqat subyektlargagina 
emas, balki korxonalarga, hududlarga va davlatlarga ham xos 
tushunchalardir.
Masalan, har yili turli xalqaro tashkilotlar, fondlar, institutlar 
ekspertlar guruhi tomonidan 100 dan ortiq ko'rsatkichlar bo'yicha 
alohida subyektlar, 
korxonalar va 
davlatlaming 
reytingi 
e ’lon
671

---

qilinmoqda. 
Ular 
qatoriga 
BMT, 
Jahon 
banki, 
turli jamoat 
tashkilotlarini, mashhur reyting agentliklarini kiritish mumkin.
“Mudis” xalqaro reyting agentligi, “Fitch Ratings” xalqaro reyting 
agentligi; “Standard & Poor’s”, “Forbes” va h.k. reyting agentliklar eng 
mashhur reyting agentliklari hisoblanadi.
Jumladan, “Moody’s” va “Standard & Poor's’iam in g har biri jahon 
bozori reytingini 40 
%
ini nazorat qiladilar.
Jumladan, makro koiam da davlatlarning reytingini aniqlash 
yuzasidan har yili turli ko‘rsatkichlar tizimi bo‘yicha baholashlar amalga 
oshirilmoqda va natijalari e’lon qilinmoqda.
- ijtimoiy rivojlanish darajalarini o‘zida aks ettiruvchi; (baxtli hayot 
indeksi, inson rivojlanish indeksi, o'rtacha umr ko'rish darajasi, 
aholining o'sish darajasi, insonlarning baxtlilik darajasi, ijtimoiy 
rivojlanish darajasi, ta ’lim darajasi, meditsina xizmatini ko‘rsatish 
darajasi, ekologik samaradorlik, yashash uchun eng qulay imkoniyatlar 
darajasini aks ettiruvchi);
- iqtisodiy rivojlanish darajalarini aks ettiruvchi (YalM darajasi, 
aholi jon boshiga YaMM darajasi, biznes yuritishga qulay shart- 
sharoitlaming yaratilishi, xorijiy investitsiyalami jalb qilish darajasi, 
oziq-ovqat xavfsizligi darajasini aks ettiruvchi);
- siyosiy rivojlanish darajalarini aks ettiruvchi (tinchliksevarlik, 
qonun ustuvorligi, terrorizm xavfining yo'qligi darajasini aks ettiruvchi);