Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

603

---

Ssa = SF / SA * 100
Bu yerda:
Ssa - sof aktivlar samaradorligi;
SF - sof foyda;
SA — sof aktivlar summasi.
Sof aktivlar aylanuvchanligi sotishdan tushumni sof aktivlaming
o‘rtacha yillik qiymatiga bo‘lish orqali topiladi.
Ksa = SST / SA
Aylanish davri quyidagicha hisob-kitob qilinadi:
Kad = SA / SST * 360 yoki 3 6 0 /K a d
Bu yerda:
Ksa - sof aktivlar aylanuvchanlik koeffitsiyenti;
SST - sotishdan sof tushum.
Taqsimlanmagan foyda ta’sischilar o'rtasida dividend sifatida 
taqsimlangandan keyin ta’sischilarning qo‘shimcha kiritgan hissalari 
sifatida ustav kapitalini ko‘paytirishi mumkin:
Sof aktivlar tahlili
Ko‘rsatkichlar
Balans
qatori
Davr
boshiga
Davr
oxiriga
F arq i(+ ,-
)
A
В
1
2
3
1. Jami aktivlar
400
13 198 
104 658
24 276 
893 065
+11 078 
788 407
2. Majburiyatlar
770
5 452 310 
192
14 152 
659 989
+8
700 
349 797
3. Ustav kapitali
410
614 384 
306
828 
202 
670
+213 818 
364
3. Sof aktivlar (
1
-
2
)
*
+7 745 
794 466
+10 124 
233 076
+2 378 
438 610
4. Sof aktivlaming jami 
aktivlardagi salmog‘i
*
58,7
41,7
-17,0
5. Sof aktivlaming ustav 
kapitalidagi hissasi
*
12,6
12,2
-0,4
Aksionerlik jamiyatida sof aktivlaming summasi davr boshida 
7 745 794 466 ming so'mni, davr oxiriga kelib 10 124 233 076 ming
604

---

so‘inni tashkil etgan. Sof aktivlarning davr boshiga nisbatan o‘zgarishi 
2
378 438 610 
ming so
6
mni, 
o ‘sish darajasi (10 124 233 076 /
7
745
794 466 *100) 30.7 % ni tashkil qilgan. Sof aktivlarning jami 
aktivlardagi salm ogi davr boshiga nisbatan 17 %ga kam boclgan. Bunga 
asosiy sabab 
sifatida majburiyatlaming davr boshiga 
nisbatan
8
700 349 797 ming so‘mga (yoki 2.6 baravarga) ortganligi bilan 
izohlash mumkin. Sof aktivlarning ustav kapitalidagi hissasi davr 
boshida 
12.6
baravarga, davr oxirida 
12.2
baravarga ortiq boiganligini, 
davr boshiga nisbatan o ‘zgarishi 0.4 baravarga yoki 40 % ga 
kamayganligini kuzatish mumkin.
Tahlil yakunida albatta sof aktivlarning samaradorligi baholanadi va 
uning o‘zgarishlari omilli tahlil etiladi. Samaradorlikni baholashda sof 
aktivlarning har bir so‘miga to
4
gfiri keladigan sotishdan sof tushum, sof 
foyda ko‘rsatkichlari o ‘rganiladi.