Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

49
50
Kelgusida
iqtisodiy naf
keltiruvchi
qiymatliklar
Aktiviarni
kelib
tushishi
yoki
ko4payishi
Daromad
Aktiviarni
chiqib
ketishi
yoki
kamayishi
Xarajat
Daromad
va
xarajatla
r farqi
Foyda
Naflilikni
nisbiy
ifodasi
Rentabel
lik
49
 БХ.ХС 1. Молиявий х,исоботларни такдим этиш
50
 БХ.ХС 1. Молиявий хдсоботларни такдим этиш
472

---

9.1-rasm. Moliyaviy natijalarni ifodalovchi ko‘rsatkichlarning
bir-biriga bog4iq!igi
Aktivlar - subyekt nazorat qiladigan, kelgusida ulardan daromad 
olish maqsadida avvalgi faoliyat natijasida olingan iqtisodiy resurslardir.
Daromad - aktivlaming kelib tushishi yoki ko‘payishi yoxud 
majburiyatlaming kamayishi shaklida iqtisodiy nafning hisobot davrida 
o‘sish va ushbu o'sish kapital egalarining kapitalga qo‘yilmalari bilan 
bog'liq boMmagan ko‘payishidir.51
Daromad tushunchasi odatdagi faoliyatdan olinadigan daromad va 
boshqa daromadlarni o4z ichiga oladi. Odatdagi faoliyatdan olinadigan 
daromad tadbirkorlik subyektining odatdagi faoliyati doirasida hosil 
bo'ladi va turlicha nomlanadi, shu jumladan sotishdan tushum, 
yig‘imlar, foizlar, dividendlar va royaltilar.
Daromadni hisobga olishdagi asosiy masala bo'lib, ushbu daromad 
qachon tan olinishi kerakligini aniqlash hisoblanadi. Daromad kelgusi 
iqtisodiy naf tadbirkorlik subyekti tomonidan olinishi ehtimoli mavjud 
bo'lganida va ushbu naf ishonchli darajada baholanishi mumkin 
bo'lganda tan olinadi.
Xarajat - aktivlaming chiqib ketishi yoki kamayishi yoxud 
majburiyatlaming ortishidir.
Foyda - daromad va xarajatlar o'rtasidagi ijobiy farq.
Zarar - daromad va xarajatlar o'rtasidagi salbiy farqdir.