Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil


Debitorlik majburiyatlarining shakllanish qatorlari



Download 6,69 Mb.
bet198/314
Sana18.01.2022
Hajmi6,69 Mb.
#391661
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   314
Bog'liq
Moliyaviy tahlil kitob

Debitorlik majburiyatlarining shakllanish qatorlari43

Ko‘rsatkichlar

Balans satri

Davr boshi

Davr oxiri

Farqi (+,-)

Debitorlar, jami (satr 220+240+250+260+270+280+290 +300+310)

210

459 586 597

468 253 903

8 667 306

shundan: muddati o‘tgan

211

61 242 836

24 341 057

-36 901 779

Xaridor va buyurtmachilarning qarzi (4000 dan 4900 ning ayirmasi)

220

123 172 327

148 701 321

25 528 994

Ajratilgan bo‘linmalarning qarzi (4110)

230

0

0

0

Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarining qarzi (4120)

240

195 601 703

197 055 308

1 453 605

Xodimlarga berilgan bo‘naklar (4200)

250

307 414

202 706

-104 708

Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar (4300)

260

92 643 705

103 815 079

11 171 374

Byudjetga soliq va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4400)

270

31 126 342

12 441 892

-18 684 450

Maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4500)

280

5 788 131

151 843

-5 636 288

Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar bo‘yicha qarzi (4600)

290

0

0

0

Xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi (4700)

300

769 100

666 713

-102 387

Boshqa debitorlik qarzlari (4800)

310

10 177 875

5 849 041

-4 328 834

Korxonada debitorlik majburiyatlari davr boshiga nisbatan quyidagi o‘zgarishlarga ega bo‘lgan. Jami debitorlik majburiyatlari davr boshiga nisbatan 8 667 306 ming so‘mga ortgan. Shundan: xaridor va buyurtmachilarning qarzi (4000 dan 4900 ning ayirmasi) 36 901 779 ming so‘mga, xodimlarga berilgan bo‘naklar (4200) 104 708 ming so‘mga, byudjetga soliq va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4400) 18 684 450 ming so‘mga, maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4500) 5 636 288 ming so‘mga, xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi (4700) 102 387 ming so‘mga, boshqa debitorlik qarzlari (4800) 4 328 834 ming so‘mga kamaygan.



Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarning qarzi (4120) 1 453 605 ming so‘mga, mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar (4300) 11 171 374 ming so‘mga ortganligini ko‘rish mumkin.
Kreditorlik majburiyatlarining shakllanish qatorlari

Ko‘rsatkichlar

Balans satri

Davr boshi

Davr oxiri

Farqi (+,-)

Joriy majburiyatlar, jami (satr 610+630+640+650+660 +670+680+690+700+710+720+730+740+750+760)

600

654 802 314

674 942 829

2 0 140 515

shu jumladan: joriy kreditorlik qarzlari (satr 610+ 630+650+670+680+690+700+710+720+760)

601

623 266 697

651 211 265

27 276 076

shundan: muddati o‘tgan joriy kreditorlik qarzlari

602

26 935 189

18 671 676

8 263 513

Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz (6000)

610

139 361 433

132 315 373

7 046 060

Ajratilgan bo‘linmalarga qarz (6110)

620

0

0

0

Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarga qarz (6120)

630

91 925 580

160 152 370

68 226 790

Kechiktirilgan daromadlar (6210, 6220, 6230)

640

18 722

179 635

160 913

Soliq va majburiy to‘lovlar bo‘yicha kechiktirilgan majburiyatlar (6240)

650

0

0

0

Boshqa kechiktirilgan majburiyatlar (6250, 6290)

660

0

0




Olingan bo‘naklar (6300)

670

309 086 582

247 864 791

-61 221 791

Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6400)

680

8 084 129

19 262 500

6 968 476

Sug‘urtalar bo‘yicha qarz (6510)

690

0

0

0

Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6520)

700

18 646 984

25 615 460

11 178 370

Ta’sischilarga bo‘lgan qarzlar (6600)

710

0

0

0

Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz (6700)

720

40 920 696

43 590 218

32 669 522

Qisqa muddatli bank kreditlari (6810)

730

28 324 178

21 397 333

-6 926 845

Qisqa muddatli qarzlar (6820, 6830, 6840)

740

3 192 717

2 154 596

-1 038 121

Uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi (6950)

750

0

0

0

Boshqa kreditorlik qarzlar (6950 dan tashqari 6900)

760

15 241 293

22 410 553

7 169 260

Korxonada joriy majburiyatlar davr boshiga nisbatan 20 140 515 ming so‘mga ortgan. Jumladan, tarkibi bo‘yicha mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz (6000) 7 046 060 ming so‘mga, sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarga qarz (6120) 68 226 790 ming so‘mga, kechiktirilgan daromadlar (6210, 6220, 6230) 160 913 ming so‘mga, byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6400) 6 968 476 ming so‘mga, maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6520) 11 178 370 ming so‘mga, mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz (6700) 32 669 522 ming so‘mga, boshqa kreditorlik qarzlar (6950 dan tashqari 6900) 7 169 260 ming so‘mga ortgan. Olingan bo‘naklar (6300) 61 221 791 ming so‘mga, qisqa muddatli bank kreditlari (6810) 6 926 845 ming so‘mga, qisqa muddatli qarzlar (6820, 6830, 6840) 1 038 121 ming so‘mga davr boshiga nisbatan kamaygan.



8.3. Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tarkibi va muddati bo‘yicha tahlili

Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tarkibi deganda ularning yuzaga chiqish qatorlari tushuniladi. Qatorlarning yagona tarkibini buxgalteriya balansining tegishli qatorlariga mos ravishda tuzib chiqish mumkin.

Debitorlik qarzlari: xaridor va buyurtmachilarning qarzi, ajratilgan bo‘linmalarning qarzi, sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarining qarzi, xodimlarga berilgan bo‘naklar, mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar, byudjetga soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari, maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari, ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar bo‘yicha qarzi, xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi va boshqa debitorlik qarzlari.

Kreditorlik qarzlari: mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz, sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarga qarz, soliq va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha kechiktirilgan majburiyatlar, olingan bo‘naklar, byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz, sug‘urtalar bo‘yicha qarz, maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz, ta’sischilarga bo‘lgan qarzlar, mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz va boshqa kreditorlik qarzlari.



Debitorlik va kreditorlik qarzdorlik tahlilida qarzlarning tarkibi, muddati, hajmigagina emas, balki ularning balansiga ham muhim ahamiyat qaratiladi.
Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tarkibi bo‘yicha tahlili

Ko‘rsatkichlar

Balans satri

Davr boshi

Davr oxiri

Farqi

Debitorlar, jami (satr 220+240+250+260+270+280+290 +300+310)

210

459 586 597

468 253 903

8 667 306

shundan: muddati o‘tgan

211

61 242 836

24 341 057

-36 901 779

Xaridor va buyurtmachilarning qarzi (4000 dan 4900 ning ayirmasi)

220

123 172 327

148 701 321

25 528 994

Ajratilgan bo‘linmalarning qarzi (4110)

230

0

0

0

Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarning qarzi (4120)

240

195 601 703

197 055 308

1 453 605

Xodimlarga berilgan bo‘naklar (4200)

250

307 414

202 706

-104 708

Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar (4300)

260

92 643 705

103 815 079

11 171 374

Byudjetga soliq va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4400)

270

31 126 342

12 441 892

-18 684 450

Maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4500)

280

5 788 131

151 843

-5 636 288

Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar bo‘yicha qarzi (4600)

290

0

0

0

Xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi (4700)

300

769 100

666 713

-102 387

Boshqa debitorlik qarzlari (4800)

310

10 177 875

5 849 041

-4 328 834

Kreditorlik majburiyatlari tarkibi













Joriy majburiyatlar, jami (satr 610+630+640+650+ 660+670+680+690+700+710+720+730+740+750+760)

600

654 802 314

674 942 829

2 0 140 515

shu jumladan: joriy kreditorlik qarzlari (satr 610+ 630+650+670+680+690+700+710+720+760)

601

623 266 697

651 211 265

27 276 076

shundan: muddati o‘tgan joriy kreditorlik qarzlari

602

26 935 189

18 671 676

8 263 513

Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz (6000)

610

139 361 433

132 315 373

7 046 060

Ajratilgan bo‘linmalarga qarz (6110)

620

0

0

0

Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarga qarz (6120)

630

91 925 580

160 152 370

68 226 790

Kechiktirilgan daromadlar (6210, 6220, 6230)

640

18 722

179 635

160 913

Soliq va majburiy to‘lovlar bo‘yicha kechiktirilgan majburiyatlar (6240)

650

0

0

0

Boshqa kechiktirilgan majburiyatlar (6250, 6290)

660

0

0

0

Olingan bo‘naklar (6300)

670

309 086 582

247 864 791

-61 221 791

Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6400)

680

8 084 129

19 262 500

6 968 476

Sug‘urtalar bo‘yicha qarz (6510)

690

0

0

0

Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6520)

700

18 646 984

25 615 460

11 178 370

Ta’sischilarga bo‘lgan qarzlar (6600)

710

0

0

0

Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz (6700)

720

40 920 696

43 590 218

32 669 522

Qisqa muddatli bank kreditlari (6810)

730

28 324 178

21 397 333

-6 926 845

Qisqa muddatli qarzlar (6820, 6830, 6840)

740

3 192 717

2 154 596

-1 038 121

Uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi (6950)

750

0

0

0

Boshqa kreditorlik qarzlar (6950 dan tashqari 6900)

760

15 241 293

22 410 553

7 169 260

Debitorlik va kreditorlik qarzlarining farqi




-163 680 100

-182 957 362

-19 277 262

Qarz balansi




623 266 697

651 211 265

27 944 568

Korxonada hisobot davri oxiriga qarz balansi 651 211 265 ming so‘mga teng bo‘lgan. Shundan: 468 253 903 ming so‘mi debitorlik majburiyatlari, 651 211 265 ming so‘mi kreditorlik majburiyatlaridir. Kreditorlik majburiyatlarining debitorlik majburiyatlarining ortgan qismi 182 957 362 ming so‘mni tashkil qilgan. Hisobot davri boshiga debitorlik va kreditorlik majburiyatlari orasidagi farq 163 680 100 ming so‘mni tashkil qilgan. Debitorlik kreditorlik balansi 623 266 697 ming so‘mga teng bo‘lgan. Debitorlik va kreditorlik qarzlari balansi davr boshiga nisbatan 27 944 568 ming so‘mga ortgan.

Debitorlik va kreditorlik qarzlari tarkibida muddati o‘tgan, to‘lov muddati kelgan va to‘lov muddati o‘tmagan majburiyatlarni alohida tarkiblash lozim.

Debitorlik va kreditorlik qarzlarining muddati o‘tgan sifatida tan olish tartiblari qonunchilik normalari asosida belgilanadi.

Korxona va tashkilotlarning moliyaviy ahvolini mustahkamlash, yetkazib berilgan mahsulot, bajarilgan ishlar va xizmatlar uchun iste’molchilarning o‘z vaqtida hisob-kitob qilishlarini ta’minlash, xalq xo‘jaligida to‘lov intizomining ahvoli uchun rahbarlarning mas’uliyatini oshirish maqsadida qabul qilingan “Xalq xo‘jaligida hisob-kitoblar o‘z vaqtida o‘tkazilishi uchun korxona va tashkilotlar rahbarlarining mas’uliyatini oshirish borasidagi chora-tadbirlari to‘g‘risidaˮgi PF-1154 sonli 1995-yil 12-maydagi Prezident farmonida belgilanishicha, barcha mulkchilik shakllaridagi xo‘jalik yurituvchi subyektlarning iste’molchilar va buyurtmachilarga, agar ular yetkazib beriladigan (bajariladigan ishlar, xizmatlar) qiymatining kamida 15 foizini oldindan to‘lamasalar, mahsulot jo‘natishi, ishlarni bajarishi va xizmatlar ko‘rsatishi ta’qiqlanishi belgilangan.

Mazkur farmonga ko‘ra, tovarlar amalda jo‘natilgan, ishlar bajarilgan, xizmatlar ko‘rsatilgan kundan boshlab to‘qson kun o‘tgandan keyin, yetkazib berilgan tovarlar, ko‘rsatilgan xizmatlar va bajarilgan ishlar uchun mablag‘lar kelib tushmaganligi muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzi deb hisoblanadi.

Muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzi mavjud bo‘lgan taqdirda barcha mulkchilik shaklidagi korxona va tashkilotlarning rahbarlariga, shuningdek‚ mazkur korxonalarning bosh buxgalterlariga intizomiy choralar, hatto jinoiy javobgarlikka tortish choralari qo‘llanishi lozimligi qayd etiladi.

Hukumat qarori bilan muddati uzaytirilgan debitorlik va kreditorlik qarzlariga, respublika tashqarisidagi hamda korxona faoliyatiga aloqador bo‘lmagan sabablar tufayli vujudga kelgan qarzlar summasi albatta bundan mustasno hisoblanadi.


Debitorlik va kreditorlik majburiyatlarining muddat bo‘yicha tahlili

Ko‘rsatkichlar

Balans satri

Davr boshi

Davr oxiri

Farqi,+,-

Debitorlar, jami (satr 220+240+250+ 260+270+280+290+300+310)

210

459 586 597

468 253 903

8 667 306

shundan: muddati o‘tgan

211

61 242 836

24 341 057

-36 901 779

Joriy majburiyatlar, jami (satr 610+ 630+640+650+660+670+680+690+700+ 710+720+730+740+750+760)

600

654 802 314

674 942 829

20 140 515

shu jumladan: joriy kreditorlik qarzlari (satr 610+630+650+670+680+ 690+700+710+720+760)

601

623 266 697

651 211 265

27 276 076

shundan: muddati o‘tgan joriy kreditorlik qarzlari

602

26 935 189

18 671 676

8 263 513

Korxonada debitorlik majburiyatlarining joriy qismi 468 253 903 ming so‘mni tashkil qilgan. Ushbu majburiyat hisobot davri boshiga 459 586 597 ming so‘mga teng bo‘lgan. Davr boshiga nisbatan o‘zgarish 8 667 306 ming so‘mga ortgan. Debitorlik majburiyatlari tarkibida muddati o‘tgan majburiyatlar hajmi hisobot davri boshiga 61 242 836 ming so‘mni, hisobot davri oxiriga 24 341 057 ming so‘mga teng bo‘lgan. Mutlaq o‘zgarish 8 667 306 ming so‘mga teng bo‘lgan. Ya’ni hisobot davri boshiga nisbatan muddati o‘tgan majburiyatlar summasi shunchaga ortgan.

Joriy majburiyatlarning davr boshiga nisbatan o‘zgarishi 20 140 515 ming so‘mga ortganligini ko‘rish mumkin. Shundan kreditorlik majburiyatlari hajmi hisobot davri boshiga nisbatan 27 276 076 ming so‘mga ortgan. Joriy majburiyatlar tarkibida muddati o‘tgan majburiyatlar hajmi hisobot davri boshiga 61 242 836 ming so‘mni, hisobot davri oxiriga 24 341 057 ming so‘mni tashkil etgan. Muddati o‘tgan majburiyatlar hajmi hisobot davri boshiga nisbatan 36 901 779 ming so‘mga kamayganligini ijobiy baholash mumkin.


Download 6,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish