Toshkent moliya instituti iqtisodiyot nazariyasi

Kredit sub’ektlari
 har xil. Bular yuridik hamda  jismoniy shaxslar;  bank, 
korxona, firma,  davlat  turli  toifa aholi  bo’lishi  mumkin.  Bir sub’ektning  o’zi bir 
vaqtda ham  qarz  oluvchi,  ham qarz beruvchi  bo’lishi  mumkin. Kredit  aloqalari  
pul  egasi  bilan  qarz  oluvchi  o’rtasida  bevosita yoki bilvosita bo’lishi  mumkin. 
Birinchi holda ular  to’g’ridan-to’g’ri  muomalaga  kirishadi. Ikkinchi holda ular 
vositachilar  orqali  aloqaga  kirishadilar. Odatda,  asosiy 
vositachi  rolini  banklar
 
o’ynaydi.  Kredit  iqtisodiy  kategoriya  sifatida  qator vazifalarni  bajaradi.   
1. 
Taqsimlash.
 Bo’sh  pul  mablag’larini  qaytarish  sharti bilan  qarzga berish  
orqali  kapitalni turli tarmoqlar, korxonalar o’rtasida taqsimlash va qayta taqsimlashni 
amalga oshiradi va ishlab chiqarish resurslarini ko’chib yurishini  ta’minlaydi. 
2. 
Emissiya.
 Kredit asosida va unga bog’liq holda pul belgilari, pulga  
tenglashtirilgan  naqd  pulsiz to’lov vositalari, turli qimmatbaho qog’ozlar  emissiya 
qilinadi, xo’jalik oborotiga kiritiladi. 
3. 
Nazorat qilish
.  Kredit operatsiyalarini  bajarish jarayonida  iqtisodiy  
faoliyat,  moliyaviy  ahvol  nazorat qilinadi.  Davlat  kredit   munosabatlari  orqali  
pul oborotining  barcha  jarayonlarini  boshqarishni  amalga  oshiradi. 
4. 
Bo’sh pul mablag’larining harakatdagi, oborotdagi kapitalga aylantirish.
   
Bunda  pulni pul  topadi degan naql  amalga  oshadi.   
5.
Rag’batlantirish
. U yoki bu maqsad  uchun qarz berish, qarzni undirish 
orqali, tejamkorlik, iqtisodiy o’sish rag’batlantiriladi.   
6. Tovar ishlab chiqarish uzluksizligini ta’minlaydi,  ishlab   chiqarish vaqtini 
qisqartiradi.
  
 
Kredit  berish  uchun  avvalo  qarz  beradigan  mablag’  bo’lishi  kerak. Bu 
mablag’lar  qaerdan  olinadi, manbai   nima?  degan  savol  tug’iladi. 
 Mablag’lar   manbai  quyidagilar: