Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

Faoliyatni  tartibga  solish  mexanizmlari. 

Faoliyatni  tartibga  solishning  umumiy  mexanizmlari  qatoriga 

insonning  dunyoga  va  o‘z-o‘ziga  bo‘lgan  munosabatlari  tizimini  to‘la  qamrab  oladigan  va  madaniyat 

algoritmi bo‘lib xizmat qiladigan rang-barang ijtimoiy qadriyatlar va me’yorlarni kiritish lozim. Xulq-atvor, 

odatlar  va  an’analarning  ijtimoiy-madaniy  me’yorlari,  qoidalarining  mavjudligi  va  rivojlanishi  inson 

faoliyatini  tartibga  solish  omili  hisoblanadi.  Me’yorlar  muayyan  sharoitda  odamlar  o‘zini  qanday  tutishi 

lozimligini  belgilaydi  va  inson  faoliyatida  bevosita  ishtirok  etib,  ijtimoiy  va  tabiiy  sharoitlarga  shaxsning 

moslashuvini  ta’minlaydi,  ijtimoiy  jarayonning  uzluksizligini  ta’minlovchi  mexanizm  hisoblanadi. 

Mazmuni, ijtimoiy mustahkamlash usullari va ijtimoiy funksiyalariga ko‘ra me’yorlar har xil bo‘ladi. 

Faoliyat  maqsadlari, vositalari va usullarini qat’iy  belgilovchi  qoidalarning butun  bir turkumi mavjud. Bu 

qoidalar  ijtimoiy  amaliyotda  yaratilgan  narsalar  dunyosini  va  odamlar  o‘rtasidagi  munosabatlar  dunyosini 

o‘zgartirish usullarini mustahkamlashga xizmat qiladi. Bular standartlar  – muayyan ishni bajarishda qat’iy 

rioya  qilish  lozim  bo‘lgan  sifat,  shakl  va  o‘lchamning  qat’iy  belgilangan  namunasi;  qoidalar  –  tegishli 

holatlarda  qanday  ish  ko‘rish  lozimligini  belgilovchi  ko‘rsatmalar;  etalonlar  –  faoliyatda  mo‘ljal  sifatida 

foydalanish lozim bo‘lgan qat’iy belgilangan, standartlashtirilgan qadriyatlardir. 

Inson  faoliyatini  tartibga  solishni  ta’minlovchi  ijtimoiy  me’yorlar  tizimida  huquq  normalari  va  axloq 

me’yorlari alohida o‘rin egallaydi.