Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

 

 

 

56 

 

bilan  uzviy  bo‘lsa,  harakat  ham  materiya  tabiatiga  shunday  xos  va  u  bilan  uzviydir.  Binobarin,  harakat 

materiya ta’rifidan uning tarkibiy qismi sifatida o‘rin olishi lozim»4, deb yozgan.  

Harakat  tiplari

.  Fanda  ob’ektiv  borliq  narsalari  va  hodisalari 

harakatining  ikki  asosiy  tipi:  progress  va 

regress 

farqlanadi.  Ularning  biri  materiya,  energiya,  axborotning  makonda  siljishi  bilan  bog‘liq  bo‘lib, 

harakatlanuvchi

 

narsalar  o‘z  muhim  xossalarini  o‘zgartirmasligi,  ya’ni  o‘z  sifatini  yo‘qotmasligi

 

bilan 

tavsiflanadi.  Bular  miqdor  o‘zgarishlari,  makondagi  ko‘chishlar  yoki  o‘rin

 

almashuvidir.  Bunga  yurib 

ketayotgan odam, qorong‘i osmon fonida projektor nurining harakati va hatto xayolda ayrim ob’ektlardan 

boshqa  ob’ektlarga  o‘tish  misol  bo‘lishi  mumkin.  So‘nggi  zikr  etilgan  holda  fikrning  muayyan  (masalan, 

formal  mantiq  nuqtai  nazardan  to‘g‘ri  yoki  noto‘g‘ri)  yo‘nalishdagi  harakati  to‘g‘risida  so‘z 

yuritiladi.Ammo  harakatning  qayd  etilgan  tipi  dunyoda  yuz  berayotgan  o‘zgarishlarning  butun  rang-

barangligini  qamrab  olmaydi.  Aksariyat  hollarda  ular  narsalarning  ichki  strukturasidagi  qayta  qurish  bilan 

birga kechadiki, bu dastlabki narsa sifatlarining o‘zgarishi va u butunlay boshqa narsaga aylanishiga sabab 

bo‘ladi.