Toshkent moliya instituti hamdamov baxrom kasimovich ilxomov shavkat islomovich

10-MAVZU. KORXONA USTAV, QO‘SHILGAN VA REZERV 
KAPITALLARI AUDITINING USLUBIY MUAMMOLARI 
 
10.1.
 
Korxona xususiy kapitali auditning maqsadi va axborot 
manbalari 
Ustav kapitalini auditorlik tekshiruvini o‘tkazishdan maqsad, ustav 
kapitalining shakllanishi, holati aks ettirilgan moliyaviy hisobot 
ko‘rsatkichlarining ishonchliligi hamda uni hisobga olish uslubiyotining 
me’yoriy hujjatlarga mosligi to‘g‘risida fikr bildirishdan iborat. 
Ustav, qo‘shilgan va zaxira kapitallarini shakllanishi, harakati, 
shuningdek zaxiralarni tashkil etish va foydalanish auditini o‘tkazishda 
auditor quyidagi asosiy hujjatlarga amal qilishi lozim: 
10.1-jadval 
Ustav, qo‘shilgan va zaxira kapitallari auditini tartibga soluvchi 
normativ-huquqiy hujjatlar 
№ 
Me’yoriy-huquqiy hujjatlar 
1.
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksi 2002-yil 30-avgust holatiga 
o‘zgarishlar bilan. 1996-yil 29-avgustda 257-1-sonli O‘zbekiston Respublikasi 
Oliy Majlisi qarori bilan 1997-yil 1-martdan kuchga kiritilgan 
2.
O‘zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksi 2008y. 
3.
«Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoya qilish 
to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni (keyingi o‘zgarishlar va 
qo‘shimchalar bilan). 1996-yil 26-aprelda qabul qilingan 
4.
«Mas’uliyati cheklangan va qo‘shimcha mas’uliyatli jamiyatlar to‘g‘risida»gi 
O‘zbekiston Respublikasi qonuni. 2001-yil 6-dekabrda qabul qilingan 
5.
Fermer Xo‘jaliklari to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni (keyingi 
o‘zgarishlar va qo‘shimchalar bilan). 1998 -yil 30 -aprelda qabul qilingan. 
6.
«Dehqon Xo‘jaliklari to‘g‘risida» O‘zbekiston Respublikasi qonuni (keyingi 
o‘zgarishlar va qo‘shimchalar bilan). 1998 -yil 30 -aprelda qabul qilingan 
7.
«Ayrim 
faoliyat 
turlarini 
litsenziyalash 
to‘g‘risida’»gi 
O‘zbekiston 
Respublikasi qonuni (keyingi o‘zgarishlar va qo‘shimchalar bilan). 2001-yil 
12- mayda qabul qilingan 
8.
«Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni. 1996 -
yil 30 -avgustda qabul qilingan. 
9.
Auditorlik faoliyati to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni. 2000 -yil 
26 -mayda qabul qilingan 
10.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2002 -yil 7 -fevraldagi 31-sonli 
buyrug‘i bilan tasdiqlangan «Moliyaviy hisobot shakllari va ularni to‘ldirish 
qoidalari» (keyingi o‘garishlar va qo‘shimchalar bilan) 
11.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va Davlat Soliq o‘mitasi tomonidan 
2002 -yil 17-aprelda 51 va 002-40-sonli qarori bilan qabul qilingan «Amaldagi 

---

180 
qonunchilik 
bilan 
belgilangan 
muddatlarda 
Nizom 
kapitallarini 
(jamg‘armalarini) shakllantirmagan xorijiy investitsiyalarga ega bo‘lgan 
korxonalardan soliqlarni undirib olish tartibi to‘g‘risidagi Nizom» 
12.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat Mulk qo‘mitasi va Davlat 
Soliq qo‘mitasi tomonidan 2002 -yil 25 -martda 47, 10-1-48, 2002-33-sonli 
qarori bilan qabul qilingan «Xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan davlat 
tasaruffidagi (davlat ulushi) aksiyalar bo‘yicha dividendlarni hisoblash, to‘lash 
va maqsadli foydalanish tartibi to‘g‘risida Nizom» 
13.
1-sonli «Hisob siyosati va moliyaviy hisobot» O‘zbekiston Respublikasi 
Buxgalteriya hisobi milliy standarti (BHMS). O‘zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligi tomonidan 1998- yil 26 -iyulda 17-07G‘86-son bilan 
tasdiqlangan 
14.
19-sonli «Inventarizatsiyani tashkil etish va o‘tkazish» O‘zbekiston 
Respublikasi BXMAsi. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 
1999 -yil 19 -oktyabrda EGG‘17-19-2075-son bilan tasdiqlangan 
Ustav (nizom), qo‘shilgan, zaxira kapitali va zaxiralarni 
shakllanishi va harakatining auditorlik tekshiruvini o‘tkazish uchun 
auditor (auditorlik tashkiloti) tomonidan quyidagi asosiy hujjatlardan 
foydalaniladi (10.2-jadval):