Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova


Tovarlarning “hayotiylik davri” va ularning asosiy bo‘ginlari



Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/329
Sana12.01.2022
Hajmi3,22 Mb.
#338719
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   329
Bog'liq
marketing

9.2. Tovarlarning “hayotiylik davri” va ularning asosiy bo‘ginlari  

 

 

  



Tovarning  hayotiylik  davri  –  tovarning  bozorda  paydo  bo‘lgan 

davridan boshlab, to uning sotilmay qolishigacha bo‘lgan vaqt oralig‘idir. 

Tovarning  hayotiylik  davri  konsepsiyasi  har  qanday  tovar  qanchalik 

darajada mukammal bo‘lmasin, bu tovar bozordan ertamikechmi undan 

ham  mukammalroq  tovar  tomonidan  siqib  chiqarilishiga  asoslanadi. 

  

  



  

  

  



  

  

  



  

Tovarning foydaliligini saqlash xususiyati 

 

Ma

 



q

 

sad



 

g

 



a muvofi

 

q



 

li

 



g

 



 

Tovarga tegishliligi

 

 

 



Markaga tegishliligi (imij) 

 

Xaridor



 

g

 



a te

 

g



 

ishlili


 

g

 



 

Trans



 

p

 



ortabelli

 

k



 

 

 



Omborda saqlash xususiyati 

 

Tovar shaklini chiroyliligi uchun 



 

Keyinchalik ishlatish uchun 

 

Foydaliligini oshirish uchun 



 

Reklama funksiyasi 

 

O‘rash, qadog‘i 



 


 

239 


 

 

 



Amaliy faoliyatda tovarning hayotiylik davri diapazoni ancha keng bo‘lib, 

u  bir  kunlik  tovardan  bozorda  o‘z  o‘rnini  uzoq  vaqt  davomida  saqlab 

qoluvchi tovargacha bo‘lishi mumkin.

 

 

Tovarning hayotiylik davrini tariflashda 2 xil nuqtayi nazar mavjud:  



1.

 

Menejmentda  –  tovarni  ishlab  chiqarishdan  to  uning 



iste’moligacha  bo‘lgan  davr  tushuniladi.  Tasavvur  (g‘oya-idea),  dizayn 

(sinov), ishlab chiqarish, xizmat ko‘rsatish.  

2.

 

Marketingda tovar o‘z xaridorini topa olishi mumkin bo‘lgan 



o‘zining ma’lum hayotiylik davri tushuniladi.  

Tovarning  hayotilik  davrini  boshqarish  tizimi



  –

  korxonalar  uchun 

hozirgi global bozorlardagi kuchli raqobat ichida tirik qolish uchun yangi 

mahsulotlarni ishlab chiqarishga intilishga undaydi. Har bir korxona o‘z 

mijozlari va mol yetkazib beruvchi hamkorlariga oid ma’lumotlarni, ular 

bilan  aloqa  va  munosabatlarni  boshqara  olishi  kerak.  Menejment  – 

tovarning  hayotiylik  davrini  boshqaradi,  bozorga  kirish  vaqtini 

kamaytiradi, mahsulot sifatini oshiradi, boshlang‘ich mahsulot chiqarish 

tannarxini kamaytiradi, oldindan o‘z xaridorini topadi, mahsulot shaklini 

yaxshilashga yordam beradi, isrofgarchilikni kamaytiradi.  

Tovarning  hayotiylik  davri  konsepsiyasi  ilk  bor  amerikalik 

marketolog  T.Levitt  tomonidan  1965–yilda  tariflangan  edi.  Ushbu 

nazariyaning mohiyati shundan iboratki, tovar o‘ziga xos tirik organizm 

kabi  hayotiylik  davrini  o‘taydi.  Ma’lumki,  tirik  organizm  rivojlanish, 

keyin tug‘ilish, so‘ngra yetuklik, qarilik bosqichlarini o‘tib, o‘z yashash 

davrini  o‘lim  bilan  tugatadi.  Shunga  o‘xshash  tovar  hayotiylik  davri 

jarayonida ishlab chiqarish, bozorga chiqish, o‘sish, yetuklik va chiqish 

kabi bosqichlarni o‘taydi.Tovarning tipik hayotiylik davrini 9.5 - rasmda 

ko‘rsatilgan egri chiziqlar bilan tasvirlash mumkin.  

Tovarning hayotiylik davri bosqichlari quyidagicha:  

1.Kirish. 2.O‘sish.  3.Voyaga yetish.  4.Pasayish.  

 

 



 

  


Download 3,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   329




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish