Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

 Daromad  darajasi.

  Bozorni  segmentga  bo‘lishning  yana  bir  eski 

usullaridan  hisoblanib,  daromadlar  darajasi  orqali  u  yoki  bu  tovarga 

bo‘lgan iste’molchilar ehtiyojini har doim ham aniqlab bo‘lmaydi.  

Psixografik  xususiyati  bo‘yicha  segmentlash.

 

Psixografik 

xususiyati  bo‘yicha  segmentlashda  xaridorlarning  tegishlilik  belgisiga 

ya’ni  hayot  (yashash)  tarzi  va  shaxsiy  xususiyatlariga  ko‘ra  jamoat 

sinfiga,  guruhlarga  ajratish.  Biron  bir  demografik  guruhning  psixologik 

xususiyati turlicha bo‘lishi mumkin.  

Jamoat guruhi. Ko‘pgina firmalar, korxonalar o‘z ishlab chiqarishini 

ma’lum bir jamoat sinfiga moslab, ularning xarakterlarini inobatga olgan 

holda ishlab chiqaradi.  

---

 

178 

 

 

 

Hayot  tarzi.  Markali  va  oddiy  tovarlar  sotuvchilari  ko‘p  hollarda 

xaridorlarning  hayot  tarzini  inobatga  olgan  holda  o‘z  bozorlarini 

segmentlaydi.   

 Bozorni  segmentlarga  ajratish  xaridorlarni  talab  va  ehtiyojlarini 

aniqlash  masalasini  hal  etishning  ideal  vositasi  bo‘la  olmaydi,  ammo 

shunga qaramay bu usul ishbilarmonlarni bu boradagi ishlarga qiziqtirish 

uchun  qimmatli  ma’lumotlar  beradi.  Bozor  strukturasi,  shuningdek, 

korxona  o‘z  ko‘lami  hamda  ixtisoslashuviga  qarab  ko‘pgina  hatto  juda 

ko‘p segmentlarda sotish strategiyasini tanlashi mumkin, yoki aksincha, 

o‘z  kuchini  bo‘lib  tashlamay,  eng  qulay  va  istiqbolli  bir  yo‘nalishda 

to‘plashi mumkin.   

  

 

 

 

 

 

8.1.-rasm. Bozorni segmetlash belgilari 

 

 

 

Odatda, segmentlash jarayoni ikki bosqichda amalga oshiriladi.  

Makrosegmentlash,  deb      nomlanadigan  birinchi  bosqichda  «tovar            

bozori»  aniqlanadi.  Mikrosegmentlash,  deb  nomlanadigan  ikkinchi 

bosqichda esa  ilgari aniqlangan bozor ichida iste’molchilar segmentlari 

aniqlanadi. Bozor segmentini aniqlashning uchta usuli mavjud.   

Birinchi  -  tovarning  afzalligiga  qarab  segmentlash.  Bunda 

iste’molchilar qanday tovarni xohlayotganligiga qarab segmentni aniqlash 

tushuniladi.