Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

marketing  tadqiqotlari,

  deganda  iste’molchilar, 

raqobatchilar, xaridorlar haqida axborot to‘plash, saqlash, qayd qilish va 

ularni  tahlil  qilish  tushuniladi.  Ular  asosida  mahsulot  assortimentini 

o‘zgartirish, narx — navo siyosatini qayta ko‘rib chiqish, sotishni tashkil 

qilishni takomillashtirish kabi vazifalar hal qilinadi. Lekin bu ma’lumotlar 

firmaning ichki ko‘rsatkichlarini tahlil qilishga hech qanday aloqasi yo‘q. 

Masalan, nima uchun mahsulot tannarxi oshib ketib, firma mahsulotining 

narxi  raqobatchi  firmanikiga  qaraganda  yuqori  narx  bo‘ldi,  nima  uchun 

tovar  aylanmasi  dinamikasi  tushib  ketdi,  nima  uchun  korxona  foydasi 

kichik  va  hokazo  savollarga  javob  topish  uchun  ichki  moliyaviy  hisob-

kitoblarni  amalga  oshirish  kerak.  Iste’molchilarni  so‘rovnomadan 

o‘tkazishda tovar, uning xususiyatlari, narxi, foydaliligi kabi savollarga 

javob  olib,  undagi  fikrlarga  qarab  ma’lum  tadbirlar  ishlab  chiqiladi  va 

amalga  oshiriladi.  Benchmarking  hozirgi  sharoitda  firmaning  raqobat 

afzalliklari,  raqobatdoshligi  o‘sishini  va  samarali  tadbirkorlik 

strategiyasini  shakllantirishda  marketing  tadqiqotlarining  falsafasi  va 

vositasi bo‘lib hisoblanadi