Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

12.3. Kommunikatsiya siyosatining mohiyati, mazmuni va 

maqsadlari  

 

 

Marketing  kommunikatsiyasi  -  firmadan  turli  ommaga,  mijozlar, 

xaridorlar,  sotuvchilar,  yetkazib  beruvchilar,  aksionerlar,  boshqaruv 

organlari  hamda  firmaning  o‘z  xodimlariga  mo‘ljallangan  signallar 

majmuasidir. Reklama, shaxsiy savdo, savdoni rag`batlantirish va jamoat 

---

 

371 

 

 

 

bilan  aloqalar  kabi  asosiy  vositalar  kommunikatsiya  majmuasi 

hisoblanadi.  

Kommunikatsiya  raqobat  kurashida  muvaffaqiyat  omili  bo‘lib 

hisoblanadi.  Korxona  o‘z  firmasining  yaxshi  imijini  yaratish  uchun 

ko‘plab  kommunikativ  jarayonlar  bilan  o‘zaro  kelishishga  majbur. 

Korxona  tovar  bilan  raqobatlashib  kommunikativ  raqobatga  chuqurroq, 

ya’ni  bozorni  muhimroq  maqsadli  segmenti  va  xaridorlari  e’tiboriga 

erishishga kurashib jalb etiladi.  

Keyingi kommunikativ siyosatda strategik va taktik choralarni ichiga 

oluvchi faqat kompleks yondashish imkoniyati qo‘yiladi. Buning uchun 

korxonadan 

tadbirkorlikning 

integratsiyalangan 

kommunikativ 

konsepsiyasini yaratish va rivojlantirish talab qilinadi.  

Integratsiyalangan  kommunikativ  jarayonning  xususiyati  bo‘lib 

kommunikatsiya  vositasi  va  jarayoni,  tashuvchilari,  shakllarining 

turlitumanligi hisoblanadi.  

Kommunikatsiya

 quyidagicha klassifikatsiyalanadi:   

1.

 

Kontakt turi bo‘yicha: shaxsli va shaxssiz.  

2.

 

Jadalligi bo‘yicha: jadal va bo‘sh.   

3.

 

Qo‘llash chastotasi bo‘yicha: yagona va ko‘p marotabalik.  

4.

 

Ta’sir natijasiga ko‘ra: samarali va samarasiz.  

5.

 

Kommunikatsiya  tashuvchilari  sifatida:  menejment  (firma 

boshqaruvi), xodimlar, mijozlar, jamoat, biznes bo‘yicha sheriklar va 

boshqalar.  

Reklamadan  yangi  mahsulotlarni  bozorga  chiqarishda  ham 

foydalaniladi. Savdo konyunkturasini yangi mahsulotlar bilan ta’minlash 

hali  muhim  bo‘lmagan,  sotuv,  zaxira,  iste’mol  haqidagi  ma’lumotlar 

yetarli  bo‘lmagan  paytda  bu  ham  muhimdir.  Bu  paytda  mutaxassislar 

yo‘nalishini  tanlash  uchun  reklama  orqali  yangi  taklif  tuzadilar.  Unda 

mahsulotlarning  tavsiya  etiladigan  xususiyatlari  va  ishlab  chiqarishning 

kelajagi hamda aholi talabini ko‘ra bilish, sinovga chiqarilgan mahsulotga 

xaridorning  munosabatini  kuzatish  haqidagi  ma’lumotlar  o‘rin  oladi. 

Reklamaning yo‘nalishini tanlash - savdo va sanoatning o‘zaro harakati 

va  mahsulot  aylanishiga  ana  shu  manbalardan  olingan  mahsulot 

zaxiralarining  qatnashishiga  ham  bog‘liq.  Reklama  faoliyati  marketing 

xizmatining tarkibiy turlaridan biridir. Uning bevosita yoki bilvosita turi 

---

 

372 

 

 

 

yordamida  korxonaning  bozordagi  o‘rni  mustahkamlanadi  va  taklif 

etilayotgan mahsulotlarni sotish jadallashadi.