Toshkent moliya instituti "buxgalteriya hisobi" kafedrasi

50-jadval 
Qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish 
Xo‘jalik operasiyalarining mazmuni 
Debet 
Kredit 
Qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish qimmatli qog‘ozlarga bo‘lgan 
huquqning korxonaga o‘tishini tasdiqlovchi birlamchi hujjatlar 
asosida aks ettiriladi
0610 
5110 
Qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish bilan bog‘liq, ularning 
qiymatiga kiritiladigan xarajatlar aks ettiriladi
0610 
6010; 
6990
Bunda xarid qilingan qimmatli qog‘ozlarning xarid qiymati ularning nominal 
qiymatidan yuqori bo‘lsa, unda xarid qilish paytidan so‘ndirish paytigacha bo‘lgan 
davr mobaynida xarid va nominal qiymatlar o‘rtasidagi farq summasi hisobdan 
chiqariladi:
Misol
. 
Korxona summasi 22 mln so‘m bo‘lgan 4 000 dona aktsiyani xarid 
qildi. Aktsiyalarning nominal qiymati 5000 so‘m. Korxona mazkur aktsiyalar 
paketini 15 oy o‘tgandan keyin sotishni rejalashtirgan. Aktsiyalarni sotib olish narxi 
va nominal qiymati o‘rtasidagi farq 2 mln so‘mni [(5 500 - 5 000) x 4 000] tashkil 
etadi. U 15 oy davomida moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarga hisobdan 
chiqarilishi kerak. 
51-jadval 
Aktsiyalarni nominal qiymatdan yuqori bahoda sotib olishni aks ettirish 
№
Xo‘jalik operapiyalarining mazmuni
Summa, 
ming so‘m
Debet
Kredit
1 Investitsiya – aktsiyalar sotib olinishi aks ettirildi 
22 000 
0610 5110 
2 Har oyda 15 oy davomida aktsiyalarning sotib olish 
narxi va nominal qiymat o‘rtasidagi farqni qismlari 
teng ravishda (bir me’yorda) hisobdan chiqariladi (2 
000 / 15) 
133.333 
9690 0610 
Misol.
 
Korxona summasi 18 mln so‘m bo‘lgan 4000 dona aktsiyani xarid qildi. 
Aktsiyalarning nominal qiymati 5 ming so‘m. Korxona mazkur aktsiyalar paketini 15 
oy o‘tgandan keyin sotishni rejalashtirgan. 
Aktsiyalarni nominal qiymati va sotib olish narxi o‘rtasidagi farq 2 mln. 
so‘mni [(5000 - 4500) x 4 000] tashkil etadi. O‘z navbatida u 15 oy davomida teng 
ulushlarda moliyaviy faoliyatning daromadlariga hisobdan chiqarilishi kerak. 

---

260