Toshkent moliya instituti "bank ishi" kafedrasi "bank ishi"

jadval 
Tijorat banklarning aktivi va uning turlari
44
 
 
№ 
Aktivlar 
% 
1.   
Kassadagi naqd va unga tenglashtirilgan pullar 
0,2 - 12,9 
2.   
Kreditlar (ssudalar) 
19,9 - 83,2 
3.   
Investitsiya va qimmatli qog‘ozlar 
2,1 - 23,9 
4.   
Boshqa turli aktivlar 
0,2 – 7,8 
 
Jami aktivlar 
100 
 
Jadvaldagi ma’lumotlardan quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin: 

   bank aktivining eng asosiy qismini ssudalar, ya’ni bank kreditlari tashkil qiladi – 
19,9 dan to 83,2 foizgacha; 

 
ikkinchi  o‘rinda  investitsiya  va  qimmatli  qog‘ozlar  bilan  bo‘ladigan  operatsiyalar 
tashkil qiladi – 2,1 foizdan to 23,9 foizgacha; 

  uchinchi o‘rinda kassadagi naqd pullar – 0,2 dan 12,9 foizgacha; 

   boshqa  turli  aktivlar,  ya’ni  asosiy  fondlarga  qo‘yilmalardan  tortib,  to  bankning 
turli hisob operatsiyalarigacha – 0.2 foizdan to 7,8 foizgachani tashkil qiladi. 
                                                           
44
 Ё.Абдуллаев “Банк иши” Ўқув қўлланма, 2010 йил, 532 бет 

---

188 
 
 
 
Tijorat bank aktivlari daromadliligiga karab 
 
 
daromad keltiradigan aktivlar   
daromad keltirmaydigan aktivlar 
 
 
- berilgan kreditlar;                                        - asosiy vositalar 
- qimmatli qog‘ozlar;                                     - nomoddiy aktivlar 
- turli investitsiyalar.                                     - pul mablag‘lari  
 - kapital xarajatlar 
 
Ikkinchi guruh aktivlariga bank faoliyatida katta e’tibor berilishi lozim, chunki bu 
guruhda  aktivlar  sifatini  pasaytiruvchi  aktivlar,  muddati  kechiktirilgan,  foizsiz  ssudalar, 
muddati  o‘tgan  ssudalar  va  foizi  to‘lanmagan  ijara  va  boshqalar  bo‘lishi  mumkin. 
Aktivlarning  maqsadga  muvofiq  joylashishi  bo‘yicha  umumiy  ko‘rsatkich  -  daromad 
keltiruvchi aktivlarning umumiy aktivlar summasiga nisbati orqali aniqlanadi. 
 
Daromad keltiruvchi aktivlar 
 
--------------------------------------- 
 
Umumiy aktivlar 
 
Tijorat  banklarining  daromad  keltiruvchi  asosiy  aktivlari-  mijozlarga  berilgan 
kreditlardir.  Banklarning  ikkinchi  daromad  keltiruvchi  aktiv  turi  –davlatning  qisqa 
muddatli  obligatsiyalari  (DQMO)  ga  jalb  qilingan  banklararo  kreditlar  va  investitsiyalar 
kichik  salmoqni  tashkil  etadi.  Muddati  o‘tgan  aktivlarning  salmog‘i  umumiy  aktivlar 
hajmining 3 foizidan oshmasligi kerak.