Toshkent moliya instituti "bank ishi" kafedrasi "bank ishi"

Mikrokredit  tashkilotlari  yuridik  shaxslar  va  aholiga  quyidagi  mikromoliyaviy 
xizmatlarni ko‘rsatadi: 
- jismoniy shaxslar uchun mikroqarz va moliyaviy iste’mol krediti; 
- jismoniy shaxslarning solidar (umumiy javobgarlik) guruhi uchun mikroqarz; 
- yuridik shaxslar va tadbirkorlar uchun mikrokredit. 
Mikrokredit  tashkilotlarining  mikromoliyaviy  xizmatlaridan  foydalanish  uchun 
quyidagilar  zarur  bo‘ladi:  O‘zbekiston  Respublikasi  fuqaroligini,  tadbirkorlik  faoliyatini 
tasdiqlovchi  rasmiy  hujjatlari  mavjud  bo‘lishi  hamda  olinadigan  qarz  summasining 
ta’minoti likvidlik darajasiga qarab, qarz miqdorining 80-120 foizini tashkil qilish kerak. 
Mikrokreditning  ta’minot  turi  sifatida  transport  vositalari  va  zargarlik  buyumlari,  guruh 
a’zolari kafilligi hamda sug‘urta tashkilotlari va banklarning kafolati. 
Tadbirkorlik  sub’ektlarni  moliyalashtirishda  mikrokredit  tashkilotlarining  eng 
muhim xususiyati guruh kafolati ostida kreditlashdir. Guruhiy kafolat ostida kreditlashning 
afzalligi  kredit  guruh  a’zolarining  javobgarligi  asosida  garovsiz  taqdim  etilishi  va  garov 
bo‘libguruh  kafolati  xizmat  qilishidir.  Guruh  tomonidan  qilingan  bosim  kreditni  o‘z 
vaqtida qaytarishga imkon beradi. SHuningdek, kreditni qaytarish uchun guruh a’zolaridan 
majburiy ajratmalar shakllantirilishi mumkin.  
Mikrokredit  tashkilotlari  tomonidan  jismoniy  shaxslarning  solidar  guruhiga 
qo‘yiladigan talabalar quyidagilardan iborat: 
- guruh a’zolarining soni 3 kishidan kam bo‘lmasligi; 
- guruh  a’zolari  bir-birini  kamida  1  yil  mobaynida  tanigan  hamda  mikroqarz 
yuzasidan kafillik berishga tayyor bo‘lishi; 
- guruh a’zolarining o‘zaro qarindosh bo‘lmasligi; 
- mikroqarzni o‘z vaqtida qaytarish imkoniyatining mavjud bo‘lishi. 
Ta’kidlash  joizki,  mikrokredit  tashkilotlari  bilan  mijozlar  o‘rtasidagi  munosabatlar 
o‘zaro  hurmat  va  ishonch,  ikki  tomonlama  manfaatdorlik  asosida  barpo  etiladi.  Ikkinchi 
yoki  undan  ortiq  bosqichlarda  ishlagan  mijozlar  uchun  kredit  summasining  oshirilishi  va 
muddatlarining uzaytirilishi kabi qo‘shimcha imtiyozlar ko‘zda tutiladi. 
Jismoniy  shaxslar  mikrokredit  tashkilotidan  mikroqarz  olish  uchun  quyidagi 
hujjatlarni taqdim etishlari lozim: 
- pasport (asli va nusxasi); 
- yashash joyidan ma’lumotnoma va tavsifnoma; 
- rasm (1 dona); 
- yakka tartibdagi tadbirkorning guvohnomasi (patent mavjud bo‘lsa); 

---

49 
 
- garov; 
- STIR (soliq to‘lovchining identifikatsion raqami). 
YUridik  shaxslar  mikrokredit  tashkilotidan  mikroqarz  olish  uchun  quyidagi 
hujjatlarni taqdim etishlari lozim: 
- pasport (asli va nusxasi); 
- yashash joyidan ma’lumotnoma; 
- joriy yilning oxirgi kvartali uchun hisobot (balans, foyda va zararlar to‘g‘risidagi 
hisobot); 
- ta’sischilik hujjatlari va nizom nusxasi; 
- guvohnoma, litsenziya (mavjud bo‘lsa); 
- faoliyat olib borayotgan joyi to‘g‘risida, ya’ni ijara shartnomasi yoki bino kadastri 
hujjatlari nusxasi; 
- bank rekvizitlari. 
Tadbirkorlik sub’ektlarini mikrokredit tashkilotlari tomonidan faol moliyalashtirish, 
o‘z  navbatida,  ularning  soni,  ko‘rsatayotgan  xizmatlar  sifati,  ustav  kapitali,  resurslari, 
aktivlariga ham bog‘liq bo‘ladi.