Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliyev pul va banklar

Kredit uyushmasi - mikromoliyalash tashkilotlari tarkibidagi asosiy moliya muassasasi hisoblanib, vaqtinchalik bo‘sh pul mablaglarini jalb qilish asosida mikrokredit va kreditlar berish bilan shuglillanadigan tijorat tashkilotidir.

Kredit uyushmasiga Markaziy bankning tegishli me’yoriy hujjatlarida, kredit uyushmasi - kreditlar berish harnda boshqa moliyaviy xizmatlar ko‘rsatish maqsadida yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan ixtiyoriy teng huquqli a’zolik asosida tuziladigan kredit tashkiloti sifatida ta’rif berilgan.

Kredit uyushmalariga iqtisodiy adabiyotlarda notijorat moliyaviy tashkilot sifatida ta’riflar berilgan. Bizningcha dastlabki kredit uyushmalari notijorat asosida tashkil topgan bolishi mumkin, biroq hozirgi kunda mamlakatimizda tashkil etilayotgan va faoliyat yuritayotgan barcha kredit uyushmalarining asosiy maqsadi foyda olishga qaratilgan.

Kredit uyushmalari faoliyatiga kengroq ma’noda e’tibor qaratadigan bolsak, kredit uyushmalari kooperativ tashkilot bo lib, jismoniy va yuridik shaxslarning

vaqtinchalik bo‘sh pul mablaglarini tegishli shartlar asosida o‘ziga jalb etadi va o'zining a’zolariga ushbu mablaglar hisobidan kreditlami taqdim etadi.

Ayrim ma’nbalarga ко "га, dastlabki kredit uyushmalari 1844 yilda Angliyaning Rochdeyl shahrida to‘qimachlik korxonasi ishchilari tomonidan tashkil etilgan. XIX asming 60 yillarida kredit uyushmalari tashkil etish g'oyalari Germaniya va Avstriyalik Fridrix Rayffayzen va German Shultse - Delichlar tomonidan ilgari surildi. Shu davrda kredit uyushmalari faoliyati rivojlandi va mohyaviy muassasalar sifatida mamlakat moliya tizimiga kirib keldi.

Rayffayzen dastlabki qishloq xojaligiga xizmat ko'rsatadigan kredit klasslari, shuningdek, savdo-sotiqni kreditlaydigan uyushmalaming asoschisi hisoblanadi.

Shultse - Delich tomonidan tashkil etilgan kredit uyushmalarining asosiy faoliyati shaharlarda faoliyat yuritadigan hunarmand, kosib va mayda tadbirkorlarga xizmat koYsatishga qaratildi.

Hozirgi kunda, kredit uyushmalari AQSh, Kanada, Irlandiya, Avstraliya, Janubiy Koreya, Tayvan mamlakatlarida juda keng rivojlangan, shuningdek, ayrim MDX mamlakatlarida (Rossiya, Qozoglston, Estoniya) ham jadal rivojlanish bosqichini o‘z boshidan kechirmoqda.