Toshkent kimyo-texnologiya instituti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi fakulteti

Rafinatsiya  jarayoniga  turli  omillarning  ta’siri.  Harorat.  Harorat 
ko‘tarilishi  bilan  rafinatsiya  tezligi  oshadi  va  shu  bilan  birga  neytral  yog‘ning 
sovunlanishi  ham  ortadi.  Jarayonning  harorati  ishqor  eritmasi  konsentratsiyasiga 
bog‘liq. Ishqor konsentratsiyasi qancha yuqori bo‘lsa, jarayon harorati shuncha past 
bo‘lishi kerak. Odatda harorat 20-25
0
C (paxta yog‘i uchun) va 80-85
0
 C ( kungaboqar 
yog‘i uchun) oralig‘ida bo‘ladi. 
Ishqor 
konsentratsiyasi: 
Ishqor 
konsentratsiyasini 
oshishi 
bilan 
neytralizatsiya  tezligi  va  neytral  yog‘ning  sovunlanishi  ham  oshadi.  Yuqori 
konsentratsiyali  ishqor  bo‘yovchi  moddalarga  ta’sir  etib,  uning  ajralishiga  yordam 
beradi.  Ishqor  konsentratsiyasi  yog‘  turi  va  kislota  soniga  bog‘liq.  Kerakli  ishqor 
konsentratsiyasi odatda tajriba orqali aniqlanadi, chunki tozalangan yog‘ning chiqishi 
(unumi) va uning sifati ishqor eritmasining konsentratsiyasiga bog‘liq. 
Aralashtirish:  Bu  omil  ishqor  konsentratsiyasiga  va  kontakt  vaqtiga  bog‘liq. 
Ishqorning  yuqori  konsentratsiyasida  kontakt  vaqti  qisqa  bo‘lib,  juda  tez 
aralashtiriladi.  Konsentrlangan  eritmalar  bilan  ishlash  vaqtida  intensiv  aralashtirish, 
jarayonni  tezlatib,  neytral  yog‘ni  sovunlanishini  kamaytiradi.  Ishqorning  mayda 
tomchilari  yog‘  kislotalari bilan katta  kontakt  yuzasiga  ega va hosil bo‘lgan sovunli 
pardaga esa bo‘yovchi moddalar adsorbsiyalanib, yog‘ rangi tiniqlashadi.