Toshkent kimyo-texnologiya insituti shahrisabz filiali oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi va sanoat uzumchiligi fakulteti

Profilaktik tadbirlar. Ishlab chiqarishda shovqin ta'sirining oldini olish bir necha yo'nalishlarda amalga oshiriladi va texnologik, sanitariya-texnik, terapevtik va profilaktik xarakterdagi tadbirlarni o'z ichiga oladi. Ish joyida masofadan boshqarish pultini shovqin uchun kuzatish va shovqinli sharoitda ishlash vaqtini cheklash kerak (ruxsat etilgan shovqin dozasiga rioya qilish). Vibratsiyali sirtni ichki ishqalanishi yuqori bo'lgan (kauchuk, mantar va boshqalar) materiallar bilan qoplash katta ta'sir ko'rsatadi.
Shovqin-suron mashinalarga maxsus to'siq qo'yish yoki shovqinli uskunalarni devorlari yoriq va teshiksiz xonalarga joylashtirish natijasida kamayadi. Uskunalar va inshootlarga shovqinni yutuvchi ekranlar va qoplamalarni o'rnatish shovqin darajasini 5-12 dB ga kamaytirishi mumkin. Shovqinni pasaytirishga binolarning qo'llab -quvvatlovchi konstruktsiyalari bilan qattiq bog'lanmagan holda, taglik ostidagi elastik yostiqlar yordamida, amortizatorlarga uskunalar o'rnatish orqali erishiladi.
Ovozni yutish vositalari keng qo'llaniladi bular - mineral jun, kigiz taxta, shisha tolali va boshqa materiallardir.

1-rasm. Qurilishda ishlatiladigan ovoz yutuvchi materiallar

Aerodinamik shovqinni yutish uchun faol va reaktiv ovoz pasaytirgichlar ishlatiladi.

Shovqinli ustaxonalar zavod hududining chuqurligida joylashgan bo'lishi kerak, sokin xonalardan olib tashlanishi va yashil maydonlar bilan o'ralgan bo'lishi kerak. Xodimlarni shovqin ta'siridan himoya qilish uchun akustik ekranlar, ovoz o'tkazmaydigan kuzatuv va masofadan boshqarish kabinalari, shuningdek shaxsiy himoya vositalari (minigarnituralar, dubulg'alar) ishlatiladi. Eshitish vositasi, quloqchin, antifon, minigarnituralar shovqinning quloqqa kirib kelishini10-50 dBgacha kamaytiradi

shovqin ta'sirida, ish va dam olishning oqilona rejimida o'tkaziladigan vaqtni kamaytirish orqali erishiladi.

2-rasm. Ishlab chiqarishda shovqinga qarshi qo’llaniladigan quloqchinlar

Dastlabki va davriy tibbiy ko'riklar zarur. Audiometrik tadqiqotlar va qon bosimini nazorat qilish majburiydir. Eshitish organlari va asab tizimi kasalliklari bo'lgan odamlarga shovqinli sharoitda ishlashga ruxsat berilmaydi.