Тошкент кимё-технология институти “менежмент ва касб таълими” факултети

Ўткир винолар.
Узум шарбати ёки шиннисини чала ачитиб олинган винолар 
ўткирлаштирилган винолар дейилади; бундай виноларнинг ачиш жараёни спирт 
қўшиб туҳтатилади. Таркибидаги спирт ва қандга кўра улар ўткир ва десерт 
виноларга бўлинади.
Ўткир винолар
таркибида 16% дан 20% гача спирт ва 3% дан 17% гача қанд 
бўлади. Улар оқ, пушти ва қизил рангли бўладилар. Портвейн (оқ, пушти, қизил), 
мадера, марсала, херес ўткир виноларнинг энг типик намуналаридир. “Чашма”, 
“Фарход” ва х. қ ҳам ўткир винолар группасига киради.

---

Десерт винолар
таркибида 12 дан 16% гача спирт ва 5 дан 35% гача қанд 
бўлади. Улар анча юмшоқ таъми, ҳушбўйлиги, мева ёки асал ҳиди келиб туриши 
билан ўткир винолардан фарқ қилади. Таркибидаги қандга кўра десерт винолар уз 
навбатида: ярим ширин (қанди 5 дан 12% гача), ширин (20%) ва ликёр (21—35%) 
виноларга бўлинади.
Ўткирлаштирилган ярим ширин винолар таркибидаги спирт (15-16%) ва қанд 
(5-10%) нисбатан кам бўлганлиги сабабли узоқ сақлаб бўлмайди, тез бузилади.
Ўткирлаштирилган ширин винолар узумнинг ўткир ҳушбўй ҳидли мускат 
(оқ, пушти, бинафша ранг, қора, венгерский, александрийский мускатлари) 
навларидан тайёрланади ва бошқалар бу нав виноларнинг энг яхши ҳилларидир. 
Уларнинг таркибида 16% спирт ва 14-20% қанд бўлади.
Ликёрли виноларга: “Каберне”, “Ширин”, “Алеати-ко”, “Мускат белий”, 
“Мускат розовий”, “Мускат черний”, “Ай-Даниль”, “Кюрдамир” ва бошқалар 
киради. Уларнинг таркибида 12—16% спирт ва 20 дан 35% гача қанд бўлади.
Ҳушбўйлантирилган винолар.
Спирт, қанд, ҳамда винога ёқимли таъм ва 
ҳушбўй ҳид берувчи утлар ва илдизларнинг шарбати қўшиб тайёрланган винолар 
ҳушбўйлантирилган винолар деб аталади. Оқ, пушти, қизил вермут шу 
группанинг намунасидир. Вермут дамламаси лимон пусти, кориандр, эрман, 
ширин бодом, мойчечақ аррувон гули, малина, қайнатиладиган майиз ва х. қ солиб 
тайёрланади. Бу винолар ўткир (спирти 18%, қанди 10%) ва десерт (спирти 16%, 
қанди 16%) бўлиши мумкин.