Тошкент кимё – технология институти

. Qisqa muddatli nagruzka ostida deformatsiyalaniShga sinash
Plastmassa buyumlarning deformatsiyalaniShi, ya`ni ularning Shakl va 
o`lchamlarini taShqi kuch ta`sirida yoki kuchlaniShsababli o`zgariShi ularning 
ekspluatatsion xossalarini aniqlovchi asosiy faktlardan biridir. Deformatsion 
xossalarni e`tiborga olmay, u yoki bu buyumni tayyorlaSh uchun - ShakllaSh 
materialni to`qri tanlaSh mumkin emas.
Odatda, deformatsiyalaniSh jarayonida material strukturasi o`zgaradi va 
buyumni deformatsionxossasi materialning strukturasi va uning o`zgariShiga 
boqliq bo`ladi. Injenerlik nuqtai nazaridan, deformatsiyalaniSh vaqtida materialda 
ro`y beradigan hamma strukturaviy o`zgarishlarni ikkiga bo`liSh mumkin: 
1) Materialning siniShi bilan boqliq bo`lgan qaytmasstruktura o`zgarishlar 
(buni siniSh deformatsiyasi deyiladi); 
2) Deformatsiya jarayonini to`xtatadigan yoki sekinlatadigan qaytar 
strukturaviy o`zgarishlar (buni qaytariSh deformatsiyasi deyiladi); 
qisqa vaqtli deformatsiyalaniShga sinaShdan maqsad - nagruzka ta`siri 
bo`lgan materialning o`zini tutiShi va uning elastiklik moduli, qattiqlik, 
qayiShqoqlik va plastiklik kabi xossalarini aniqlaShdan iborat. 
DeformatsiyalaniShga sinaSh yuqorida ko`rsatilgan usul bilan amalga 
oShiriliShi mumkin, buning uchun "kuchlaniSh deformatsiyasi" ( -E) 
diagrammasini quriSh kerak.