Тошкент кимё – технология институти

Rezina aralashmasi uchun ingredientlar va ularning vazifalari. 
Tabiiy va sintetik kauchuklar va latekslar toza yoki vulkanizatsiya 
xilinmagan xolda deyarli qo`llanilmaydi. Elim tayyorlaShda, izolyatsion lenta 
iShlab chikariShda 1% dan ortik sof xolatda kauchuk iShlatilmaydi.
Amaliyotda asosan vulkanizatsiya xilingan rezina aralaShmasi - rezina 
qo`llaniladi. Rezinaga kerakli bo`lgan xossani beriSh uchun kauchuklar organik 
yoki noorganik, sochiluvchan yoki suyuk moddalar bilan aralaShtiriladi (qoriladi) 

---

93 
va undan keyin vulkanizatsiya qilinadi. hamma qo`Shilgan moddalar ingredient, 
ya`ni "tarkibiga kiruvchi" nomi bilan yuritiladi.
Rezina aralaShmasiga kiruvchi asosiy komponentlar vazifasiga qarab 
quyidagi guruhlarga bo`linadi:
kauchuklar va regenerat (ishlatilgandan keyin qayta ishga yaroqli xilingan. 
dastlabki xususiyatlari tiklangan material); 
vulkanizatsiyalovchi moddalar; 
vulkanizatsiyani tezlatuvchi; 
vulkanizatsiyani aktivlaShtiruvchi; 
eskiriShga karShi turuvchilar (protivo-stariteli); 
plastifikatorlar; 
aktiv to`ldirgichlar (vulkanizat musnahkamligini oShiruvchi) va noaktiv 
to`ldirgichlar; 
Maxsus vazifa bajaruvchi komponentlar:
qovak hosilxiluvchilar (poroobrazuyuShie); 
podvulkanizatsiyani sekinlaShtiruvchilar; 
rang beruvchi moddalar va boshqalar.
Yordamchi materiallar: upalaShtiruvchi (opudrivayuShie).
Rezina aralaShmasida kauchukning miqdori 5 dan to 92% gacha bo`liShi 
mumkin. Kauchuk va vulkanizatsiya uchun kerakli bo`lgan ingredientlar 
aralaShmasi odatda to`ldirilmagan (nenapolnennimi) aralaShma deyiladi.
Misol uchun, rezina aralashmasinig biror retseptini keltiraylik.
Kauchuk 
100 oqirlik qism 
Oltingugurt
2-3,5 oqirlik qism 
Tezlatuvchi:
tauram 
0,5-2 oqirlik qism 
rux oksidi
5 oqirlik qism 
Aktivatorlar: 
stearin kislotasi 
1 oqirlik qism 
texnik uglerod (saja) 
45 oqirlik qism