Toshkent farmatsevtika instituti

9.6. Glitserofosfolipidlar
Glitserofosfolipidlar (fosfoglitseridlar) ning bitta gidroksil guruhi yog` kislota o`rniga fosfat bilan efir bog`ini hosil qiladi. Glitserofosfolipidlar fosfatid kislota

318

hosilalari bo`lib, ular glitserin, yog` kislotalari, fosfat kislotasi va odatda bironta azot tutuvchi birikmalardan tarkib topgan. Fosfatid kislotasining unumlari yoki fosfoglitseridlarning turlari quyidagilar:

Fosfatid kislota → Fosfatidilxolin (letsitin); Fosfatidiletanolamin (kefalin); Fosfatidilserin;

Fosfatid kislota. Fosfatidilinozit;
Ular hujayra mеmbranasi lipid qisminining 50% ga yaqinini tashkil qiladi. Fosfatidilxolinlar. Fosfatidilxolin (letsitin) triglitserinlardagi uchta glitserin-
ning bittasini gidroksil guruhi yog` kislotasi o`rniga fosfat kislota bilan, fosfat kislota o`z navbatida azot asosi –xolin [HO–CH<sub>2</sub>–CH<sub>2</sub>–N<sup>+</sup>(CH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>] bilan efir bog` orqali bog`lanadi.

Fosfatidilxolin qon lipoprotеidlari tarkibiga ham kiradi. Xolin vitaminsimon modda sifatida moddalar almashinuvida nerv–mushak sinapslarida qo`zg`alishning o`tishini ta`minlovchi mediator – atsetilxolin sintezida manba xizmatini bajaradi. Xolin fosfolipidlar sintezi uchun ham zarur, jigarda esa yog` infiltratsiyasi (to`planishi) ga to`sqinlik qiladi.