Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

In vivo usulida biologik samaradorlikni aniqlash 
Efedrin tabletkasi biosamaradorligiga optik izomeriyani (L, D) ta‟sirini o„rganish
. 
11ta 19-25 yoshli erkaklar tajribada ishtirok etdilar Ular 50mg efedrin saqlovchi 
tabletkalarni og‗iz orqali qabul qildilar. Standart sifatida 5%li L- efedrin steril eritmasi yuborildi. 
Xar 1 soatda qon olinib, undagi dori modda miqdori aniqlandi (24 soat davomida). Olingan 
natijalar jadvalga kiritildi. 

---

33 
Qon plazmasi tarkibidagi efedrin miqdorini vaqt bo‗yicha o‗zgarish grafigi chizildi. Grafik 
osti yuzasini trapetsiya formulasiga qo‗yib aniqlandi 
• 
AUCct=1·( (870+2.5) :2+ +460+392+290+182+.........3.6)= 2726 mg/ml.soat 
• 
AUC
L
= 2036 mg/ml soat 
• 
AUC
d
= 2232,5 mg/ml soat 
• 
BSD 
(L) 
=(2036: 2726) · 100=76,5% 
• 
BSD 
(d) 
=(2232,5: 2726) · 100=83,7% 
 
Takror dozalarni yuborish orqali o‗tkaziladigan tajriba 
 
Bu tajriba surunkali foydalaniladigan dori preparatlarini biologik ta‘sir darajasini 
aniqlashda o‗tkaziladi. Bu usul shifoxona sharoitida kasallarni davolash bilan birga olib boriladi. 
Dorining ta‘sir darajasi esa uni biologik suyuqlikdagi konsentratsiyasi orqali aniqlanadi. Taxlil 
uchun namunalar dori konsentratsiyasi ma‘lum bir turg‗un miqdorga etgandan so‗ng olinadi.
Ko‗pincha dori 5 -10 marta yuborilgandan so‗ng uning konsentratsiyasi turg‗unlashadi. 
Dorini qondagi konsentratsiyasi turg‗unlashgandan so‗ng, uni maksimal konsentratsiyaga etish 
vaqti bir xil bo‗ladi.
SHuning uchun oldin standart dori shaklini qondagi maksimal konsentratsiyasi aniqlanib, 
so‗ng, tajribadagi dori shakli yuboriladi va belgilangan vaqtdan keyin uni maksimal 
konsentratsiyasi aniqlanadi. 
Analizga qon olish bir doza preparat yuborish oralig‗ida davom etadi va nisbatan kam qon 
sarflanadi. Agar maksimal konsentratsiya vaqti aniq bo‗lsa, uch marta qon olinib, xulosa 
chiqarish mumkin.
Biologik samaradorlik darajasi to‗g‗risidagi xulosa grafik ostidagi maydonni hisoblash 
bilan yoki qondagi maksimal konsentratsiya orqali chiqarilishi mumkin.