Toshkent farmatseftika Inistituti Sanoat farmatsiya yo’nalishi 2-bosqich talabasi Muhamadjonov Nurmatjonning Strategiya fanidan tayorlagan ishi

Toshkent farmatseftika Inistituti Sanoat farmatsiya yo’nalishi 2-bosqich talabasi Muhamadjonov Nurmatjonning Strategiya fanidan tayorlagan ishi.

Mavzu; Saylov huquq erkinligi-Fuqarolik jamiyatining sharti Reja; 1 Saylov haqida tushuncha. 2 Saylov turlari. 3 Saylovda fuqorolarning ahamiyati.

Saylov — ovoz berish orqali davlat organlari, mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish organlari va boshqa tuzilmalarni tashkil etish vositasi. Fuqarolarning oʻz saylov huquqini amalga oshirishi — ularning davlatni boshqarishda ishtirok etishining eng muhim shakllaridan biri. Saylov oʻtkazish tartibi va qoidalari, odatda, har bir davlatning konstitutsiyasi va boshqa konstitutsiyaviyhuquqiy hujjatlarda belgilanadi. Saylov turli koʻrinishda boʻladi. Unda aholi qatnashishi yoki ularning vakillarigina ishtirok etishi mumkin. Saylov ochiq yoki yashirin ovoz berish yoʻli bilan oʻtkaziladi. Qaysi organ saylanayotganligiga qarab parlamentga yoki prezidentlikka S, parlamentning umumiy yoki bir qismi uchun S oʻtkazilishiga qarab yalpi yoki qisman saylov boʻlishi mumkin. Hududiga qarab umumdavlat yoki mahalliy; oʻtkazilish vaqtiga qarab navbatdagi yoki muddatdan oldingi; bir partiyali, koʻp partiyali yoki partiyasiz; muqobillik asosida va nomuqobil (agar yagona nomzod koʻrsatilsa); toʻgʻri yoki koʻp bosqichli; asosiy yoki qoʻshimcha saylov oʻtkazilishi mumkin.
Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga binoan, mamlakat Prezident saylovi, OʻzR Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga hamda Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Kengesiga, viloyatlar, tumanlar, shaharlar davlat hokimiyati vakillik organlariga saylov tegishlicha ularning konstitutsiyaviy vakolat muddati tugaydigan yilda — dekabr oyi 3-oʻn kunligining 1-yakshanbasida oʻtkaziladi. Saylovlar umumiy, teng, toʻgʻridantoʻgʻri S huquqi asosida yashirin ovoz berish yoʻli bilan oʻtkaziladi (yana q. Saylov tizimi, Saylov huquqi)[1].
2021-yil 8-fevral kuni qabul qilingan „Saylov qonunchiligi takomillashtirilishi munosabati bilan Oʻzbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisida“gi qonunga binoan saylovlar oktabr oyida oʻtkazilishi belgilandi. 
An saylov tizimi yoki ovoz berish tizimi saylovlar va referendumlar qanday o'tkazilishini va ularning natijalari qanday aniqlanishini belgilaydigan qoidalar to'plamidir. Siyosiy saylov tizimlari hukumatlar tomonidan tashkil etiladi, siyosiy bo'lmagan saylovlar esa biznesda o'tkazilishi mumkin, notijorat tashkilotlar va norasmiy tashkilotlar. Ushbu qoidalar ovoz berish jarayonining barcha jihatlarini tartibga soladi: saylovlar bo'lib o'tganda, kimning ovoz berishiga ruxsat beriladinomzod sifatida kim turishi mumkin, byulletenlar qanday belgilanadi va tashlanadi, byulletenlar qanday sanaladi, ovozlar qanday qilib saylov natijalariga aylanadi, chegaralar saylovoldi tashviqoti xarajatlariva natijaga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan boshqa omillar. Siyosiy saylov tizimlari konstitutsiya va saylov qonunchiligi bilan belgilanadi, odatda o'tkaziladi saylov komissiyalariva turli idoralar uchun bir nechta saylov turlaridan foydalanishi mumkin.
Ba'zi saylov tizimlari yagona g'olibni, masalan bosh vazir, prezident yoki gubernatorni tanlaydi, boshqalari parlament a'zolari yoki direktorlar kengashi kabi bir nechta g'oliblarni saylaydi. Saylov tizimlarida juda ko'p farqlar mavjud, ammo eng keng tarqalgan tizimlar post-the-post ovoz berish, ikki davrali (oqimli) tizim, mutanosib vakillik va ovoz berish. Kabi ba'zi saylov tizimlari, masalan aralash tizimlar, mutanosib bo'lmagan va mutanosib tizimlarning afzalliklarini birlashtirishga urinish.
Rasmiy ravishda belgilangan saylov usullarini o'rganish deyiladi ijtimoiy tanlov nazariyasi yoki ovoz berish nazariyasi va ushbu tadqiqot ushbu sohada amalga oshirilishi mumkin siyosatshunoslik, iqtisodiyot, yoki matematikava, ayniqsa o'yin nazariyasi va mexanizm dizayni. Kabi imkonsiz dalillar Okning mumkin emasligi teoremasi saylovchilar uch yoki undan ortiq alternativaga ega bo'lganda, uni ishlab chiqish mumkin emasligini namoyish eting ovoz berish mamlakatlarda mavjud bo'lgan hamjamiyatning global afzalliklarida shaxslarning afzalliklarini aks ettiradigan saylov tizimi mutanosib vakillik va ko'pchilik ovoz berish.
Saylov huquqi – fuqarolarning siyosiy huquqlari sifatida.
O’zbekiston Respublikasi fuqarolarning eng muhim siyosiy huquqlaridan biri davlat vakillik organlariga saylash va saylanish huquqidir ( Konstitutsiyaning 117-moddasi). Fuqarolar ushbu huquq orqali davlat ishlarini boshqarishda bevosita hamda o’z vakillari orqali davlarning eng muhim siyosiy masalalarini muhokama qilish va hal etishda faol ishtirok etadilar ( Konstitutsiyaning 32-moddasi). Saylov huquqi- fuqaroning saylovdagi ishtiroki, vakillik organlariga saylash va saylanish kabi sub’ektiv huquqini ta’riflab berish uchun ishlatiladi.
Saylov huquqi – fuqarolarning siyosiy huquqlari sifatida.
O’zbekiston Respublikasi fuqarolarning eng muhim siyosiy huquqlaridan biri davlat vakillik organlariga saylash va saylanish huquqidir ( Konstitutsiyaning 117-moddasi). Fuqarolar ushbu huquq orqali davlat ishlarini boshqarishda bevosita hamda o’z vakillari orqali davlarning eng muhim siyosiy masalalarini muhokama qilish va hal etishda faol ishtirok etadilar ( Konstitutsiyaning 32-moddasi). Saylov huquqi- fuqaroning saylovdagi ishtiroki, vakillik organlariga saylash va saylanish kabi sub’ektiv huquqini ta’riflab berish uchun ishlatiladi.