Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

(Qarang: BMT Xavfsizlik kengashi raisining S/PRST/2010/9-
bayonoti yoki Kengash raisining Bosh kotibga 2013yil11 oktyabrdagi 
maktubi. Ushbu maktubda Kengash Suriya Arab Respublikasining 
kimyoviy qurol bo’yicha dasturini tugatish uchun BMTning Kimyoviy 
qurolni taqiqlash tashkiloti qo'shma missiyasini tashkil etishga rozilik 
bergan). 
Shuningdek, Ustavning 34-moddasida Xavfsizlik Kenggashiga 
xalqaro tinchlik va xavfsizlikka tahdid solishi mumkin bo'lgan har 
qanday kelishmovchilik yoki vaziyatni tekshirish vakolatini bergan.
Masalan, Isroil tomonining xalqaro suvlarda G'azodan ketayotgan 
qo'riqlash kemasiga qarshi 2010yil 31 maydagi harbiy operatsiya 
davomida kuch ishlatishi bilan bog'liq mojaro bo’yicha BMT Xavfsizlik 

---

70 
kengashi Ustavning 34-moddasiga binoan ushbu mojaroni har 
tomonlama tekshirish zarurligini bayon qildi. 
2011 yilda BMT Xavfsizlik kengashi ilk bor Inson huquqlari 
bo’yicha kengashning Liviya Arab Jumhuriyatida xalqaro huquq 
normalari, inson huquqlari buzilishi taxmin qilinayotganini tekshirish, 
bunday huquqbuzarlik holatlarini, sodir etilgan jinoyatlarni va buning 
uchun javobgar shaxslarni aniqlash uchun zudlik bilan mustaqil xalqaro 
komissiyani yuborish to'g'risidagi qarorini qo'llab-quvvatladi.
(Qarang: A/HRC/RES/S-15/1, S/RES/1970-rezolyutsiya (2011).
Ustavning 35-moddasida Tashkilotga a'zo davlatlar va a'zo 
bo'lmagan davlatlarga xalqaro tinchlik va xavfsizlikka tahdid solishi 
mumkin bo'lgan har qanday nizo yoki vaziyat haqida Xavfsizlik 
kengashiga ma'lum qilish huquqi berilgan 
(Qarang: BMT XKning 1701 
(2006)-rezolyutsiyasi, 
Xavfsizlik 
kengashi 
tomonidan 
2006yil11 
avgustda Livanda vaziyat bo’yicha o'tkazilgan 551-majlisda qabul 
qilingan). 
BMT Ustavining 36–38-moddalarida Xavfsizlik kengashining
xalqaro tinchlik va xavfsizlikka rahna solishi mumkin bo'lgan yoki 
tomonlar Kengashga ko'rib chiqish uchun taqdim etgan nizolarni tinch 
yo'l bilan hal etishga nisbatan tavsiyalar berishda rioya etishi lozim 
bo'lgan vakolatlari belgilangan. Odatda, bu tavsiyalar Ustavning VII-
bobi ta'sir qilmaydigan majburiy xususiyatga ega choralar sifatida ko'rib 
chiqilmaydi.
BMT Ustavining VII-bobi Xavfsizlik kengashining majburiy 
xususiyatga ega choralarni ko'rishi uchun asoslar belgilangan. Bu bobda 
Xavfsizlik kengashi «tinchlikka xavf soladigan har qanday tahdid, 
tinchlikni buzish yoki tajovvuzkorlik harakati mavjudligini aniqlashi» 
hamda xalqaro tinchlik va xavfsizlikni saqlash yoxud qayta tiklash» 
uchun tavsiyalar berishi yoki harbiy va noharbiy choralarni qo'llashi 
mumkinligi ko'zda tutilgan.