Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

 
Nazorat uchun savollar: 
1. Xalqaro tashkilotlarning xalqaro huquq subyektliligining o'ziga 
xosligi nimalarda namoyon bo'ladi?
2. Xalqaro tashkilotlar cheklangan vakolatli xalqaro huquq 
subyekti hisoblanadi. Mazkur holatni tushuntiring. 
3. Xalqaro tashkilotlarning norma ijodkorlik funksiyasi ularning 
xalqaro huquq subyektliligini asosiy belgisi hisoblanadimi?
4. Ma'lumki, xalqaro tashkilotlar xalqaro ta'sis shartnomasi asosida 
tashkil etiladi va faoliyat olib boradi. Shunga muvofiq 1975 yillda 
YEXHTning tashkil etilishiga asos bo'lgan Xelsinki Yakunlovchi 
hujjatini xalqaro shartnomaga kiritish mumkinmi? Javobingizni 
izohlang. 
Mavzuga oid kazuslar: 
1. 2000 Yillning 5-iyul kuni, Shtatlari yuklatilgan BMT Xavfsizlik 
Kengashi bir ovozdan 1306 rezalyutsiyasini tasdiqladi, unga ko'ra - 
Sierra Leonedan mamlakat tomonidan eksport uchun sertifikat 
berilmagan ishlov berilmagan olmosni import qilish man etildi. Ushbu 
chora Sierra Leone mojaro siyosiy yo'l bilan hal jarayonini 
yengillashtirish uchun mo'ljallangan edi. Muxolifat kuchlar olmosdan 
kelgan foydani, bu yerda davom fuqarolik urushini moliyalashtirish 
uchun ishlatar edi. Mazkur qaror olmosni qonuniy eksport qiluvchilarini 
- xalqaro olmos savdo va davlatlar manfaatlariga zarar qilmaydigan 
chora-tadbirlar, rezolyutsiyada ko'zda tutilgan edi. Serre-Leonedagi 
vaziyatni yumshatish va muxolifatchilarga yordam beruvchi davlatlarga 
embargo qoYilsh, uni xalqaro nazoratda ushlab turish, mamlakatdagi 
vaziyatni yaxshilash uchun juda muhim edi.Xavfsizlik Kengashi, Serra-

---

49 
Leon bu juda muhim vaziyatni yumshatish uchun mamlakatda 18 oy 
sanatsiya rejimini qo'lladi. Sanatsiya muddatli bo'lib adolatli bo'lishi va 
mamlakatdagi muhitni yaxshilashga hizmat qilishi nazorat ostiga olindi. 
Savol: Vaziyatni tahlil qiling. BMT Nizomining VI bob 
qoidalariga kontekstiga ko'ra, Xavfsizlik Kengashi tomonidan qanday 
chora-tadbirlar qabul qilinishi mumkin? 
2. BMTning Xavfsizlik Kengashi tarkibi va mazkur organda 
qo'llanilayotgan ovoz berish tartibi ko'pgina yuristlar va milliy 
hukumatlar tomonidan tanqid ostiga olinmoqda. Tanqidlarning yuridik 
argumentlari shundan iboratki, doimiy a'zolik institutining mavjudligi 
davlatlarning suveren tengligi prinspiga mos kelmaydi. Chunki, doimiy 
a'zolarning ayrimlari “buyuk davlatlar” maqomini yo'qotishgan, yer 
yuzida BMT Xavfsizlik Kengashida doimiy a'zolikka da'vo qilish 
huquqiga ega yangi nufuzli davlatlar paydo bo'ldi.
Savol: 
Mazkur asoslarga qo'shilish mumkinmi? BMTning Xavfsizlik 
kengashining vujudga kelishining sabablari nimalardan iborat? 
Xavfsizlik kengashining vakolatlari nimalardan iborat? Xavfsizlik 
kengashi tarkibiga kirishning tartibi qanday? 
 
 
 

---

50