Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

Yevropa sudi vakolatlari: 
- Konvensiya va uning Protokollari qoidalarini sharhlash va 
qo'llashga taalluqli barcha masalalar Sud tasarrufida bo'ladi; 
- har qanday Yuqori o'zaro kelishayotgan tomon boshqa Yuqori 
o'zaro kelishayotgan tomonning Konvensiya va uning Protokollari 
qoidalarini buzayotgani taxmin qilinayotgani haqidagi masalani Sudga 
taqdim etishi mumkin; 
- Sud yuqori o'zaro kelishayotgan tomonlardan bittasi mazkur 
Konvensiya va uning Protokollarida tan olingan huquqlarini buzganligi 
sababli zarar ko'rganini tasdiqlayotgan har qanday jismoniy shaxs, 
nodavlat tashkiloti yoki xususiy shaxsning shikoyatini qabul qilishi 
mumkin. 
Yevropa Konvensiyasiga muvofiq, sud ishni ko'rib chiqishning har 
qanday bosqichida, agarda vaziyat quyidagilar haqida xulosaga kelish 
71
Постановление Европейского суда по правам человека по делу 
Королёв против России (Korolevv. Russia) 
от 1июля 2010 г.
URL:http
: //europeancourt.ru/2010/07/08/1359 

---

135 
imkonini bersa, ishni ko'rib chiqishni to'xtatish to'g'risida qaror qabul 
qilishi mumkin, ya'ni: 
a) da'vogar o'z shikoyatining ko'rib chiqilishini istamasa; yoki 
b) bahs hal etilgan bo'lsa; yoki
v) shikoyatni ko'rib chiqishni davom ettirish asossiz hisoblansa, 
Sud tomonidan belgilangan boshqa har qanday sababga ko'ra. 
Sud majlisi ochiq hisoblanadi. Sud Konvensiya va uning 
Protokollari buzilgani, Yuqori o'zaro kelishayotgan tomonlarning ichki 
huquqi esa ushbu qonunbuzarlik oqibatlarini qisman bartaraf etish 
imkonini bersa, zarur hollarda adolatli kompensatsiyani zarar ko'rgan 
tomon foydasiga hal etadi. 
Tomonlar o'zlari ishtirokchi bo'lgan ish yuzasidan Sudning 
yakuniy qarori ijrosini ta'minlashga majbur bo'ladi. Yakuniy qaror 
ijrosini nazorat qilish uchun Vazirlar qo'mitasiga yuboriladi.
Vazirlar qo'mitasi bir tomon Sudning yakuniy qarorini bajarishdan 
bosh tortayotgani haqida xulosaga kelsa, ushbu tomonni rasmiy 
ogohlantirgach, Qo'mita majlislarida qatnashish huquqiga ega vakillar 
ovozning kamida uchdan ikki qismi asosida qabul qilgan qaroriga 
muvofiq, Sudga bu tomon o'z majburiyatlarini bajarishga qodir bo'lgani 
yoki qodir emasligi haqida so'rov yuborishi mumkin. Agarda sud 
majburiyatlar buzilishini aniqlasa, shu munosabat bilan ko'riladigan 
choralarni ko'rib chiqish uchun ishni Vazirlar qo'mitasiga yuboradi.
Sud Vazirlar qo'mitasining iltimosiga ko'ra, Konvensiya va uning 
Protokollari qoidalarini sharhlash bilan bog'liq huquqiy masalalar 
bo’yicha maslahat xulosasini chiqarishi mumkin.
Bunday 
xulosalar 
Konvensiyaning 
1-bo'limi 
va 
uning 
Protokollarida belgilangan huquq yoki erkinliklar mazmuni yoxud 
hajmiga taalluqli masalalarga daxl qilmasligi lozim. Vazirlar 
qo'mitasining Suddan maslahat xulosasini so'rab olish to'g'risidagi qarori 
Qo'mita majlislarida qatnashish huquqiga ega vakillar ko'pchiligining 
ovozi bilan qabul qilinadi. Sud chiqargan maslahat xulosasi Vazirlar 
qo'mitasiga yuboriladi.
Shunday qilib, Inson huquqlari bo’yicha Yevropa sudining 
maslahat xulosalarini berish vakolati so'rov yuboruvchi subyekt 
(Vazirlar qo'mitasi) va predmet bo’yicha cheklangan (Konvensiyaning 
«protsessual» qismi, xulosa ma'lum bir ishni ko'rib chiqish bilan bog'liq 
bo'lmasligi darkor). Maslahat xulosalarini chiqarish amaliyoti Inson 
huquqlari bo’yicha Yevropa sudi sud`yalarini saylash maqsadida 

---

136 
ko'rsatilgan nomzodlar ro'yxatiga taalluqli masala to'g'risida ikkita 
xulosa chiqarish bilan yakunlanadi
72
.